Oriëntalisme is een idee geïntroduceerd door Edward Said in het gelijknamige boek uit 1978. Hij definieert oriëntalisme als een systeem van vooroordelen en politiek gedachtegoed dat het Westen, de occident, tegenover het Oosten, de orient, plaatst. Het bevat stereotypering, romanticisering, maar ook blindheid en onderdrukking. Het Oosten wordt afgeschilderd als een wereld tegelijkertijd vol mysterie, wonderen, sensualiteit en puurheid, alswel barbaarsheid, kinderlijkheid en monsterlijkheid. Het creëert een beeld “buiten de geschiedenis”, een tijdloos en uniform beeld van culturen zo divers als de Arabische, Perzische, Indiase en zelfs Aziatische. Zo ontstaat er een beeld van een “ideale Ander”, een ideologische verschijning van de buitenstaander ten opzichte van de Westerling. Ethnomusicoloog Farya Faraji noemt het: “The East as viewed by the Zeitgeist, the hivemind or collective pop culture of the West. It’s not the East as it exists in reality, but a fictional, exocitised version of the East that only exists in the Western Zeitgeist and Western culture.” (Farya Faraji, 4:00-4:15.)
Oriëntalisme is vervlochten met allerlei onderdelen van Westerse culturen: de schilderkunst, de wetenschap, film, muziek en geschiedschrijving. Het proberen te vatten van een andere cultuur is zowel een romantisch ideaal als een politieke exercisitie die de superioriteit van de Westerse cultuur laat zien. Een voorbeeld dat Said geeft is de invasie van Egypte door Napoleon in 1798, waarbij een onderdeel van de bezetting is om Egypte te doorgronden en te vangen in wetenschap en kunst. Oriëntalisme kan de vorm aannemen van een imperialistische blik, zoals bijvoorbeeld de Franse en Britse, maar ook een abstract beeld in de popcultuur, zoals door de blik van de Verenigde Staten. In het laatste geval worden verschillende culturen samengevoegd tot één geabstraheerd, want onbekend, beeld van het zogenaamde Oosten, zoals in bijvoorbeeld verschillende variaties van The Prince of Persia of het weergeven van Oosterse karakters in films, of het maken van zogenaamde Oosterse muziek. Zoals een Iraanse muzikant zegt in Farya Faraji’s video “Orientalism: Desert Level Music vs Actual Midde-Eastern Music”: “It feels like the idea of Eastern music that someone unfamiliar with Eastern Music would have.” Saïd merkt ook op dat de Noord-Amerikaanse blik op het Oosten vooral gericht is op Japan, China en Korea. Op die manier is het effect van oriëntalisme van toepassing op een enorme reikwijdte aan culturen.
Net als bij het uitbrengen van Saïds boek, is oriëntalismee nog steeds onderdeel van verhitte discussie. Bij het uitbrengen van media die zich verhoudt tot het Oosten is het nu gebruikelijk dat er kritiek wordt geuit en dat deze kritiek wordt bekritiseerd. Zoals Saïd al schreef: “In brief, because of Orientalism the Orient was not (and is not) a free subject of thought or action. This is not to say that Orientalism unilaterally detennines what can be said about the Orient, but that it is the whole network of interests inevitably brought to bear on (and therefore always involved in) any occasion when that peculiar entity “the Orient” is in question.” (Said, 1978, p.3)
Vandaag onderzoeken wij oriëntalisme in de hoop deze discussies te nuanceren, verhelderen en verbeteren.
Te gast is Zehra, sociologe en visueel ethnograaf.
Bronnen
Intro
- Edward Said. Orientalism. 1978.
- “Edward Said on Orientalism.” https://www.youtube.com/watch?v=fVC8EYd_Z_g
- Farya Faraji. “Orientalism: Desert Level Music vs Actual Middle-Eastern Music.” 15-5-2024. https://youtu.be/LR511iAedYU?si=RHYj2pKx1RoynE0w
- Adam Shatz. “’Orientalism’, Then and Now.” The New York Review, 2019. https://www.nybooks.com/online/2019/05/20/orientalism-then-and-now/
- Dr. Nancy Demerdash. “Orientalism”. Kana Academy. https://www.khanacademy.org/humanities/becoming-modern/introduction-becoming-modern/issues-in-19th-century-art/a/orientalism
Merel
- Angela Carter. Heroes & Villains. William Heinemann, 1969. Penguin, 2011.
- The Rest Is History Podcast: 58 The World Cup of Gods – Part 1. https://therestishistory.com/58-the-world-cup-of-gods-part-1/
- Leah Arthur. “Did Edward Said’s Orientalism inaugurate a new kind of study of colonialism?” Kent Law Review, 7. 2022. https://doi.org/10.22024/UniKent/03/klr.1098
Zehra
- Het Ei, ookwel de koepel van het stadscentrum van Beirut. Architect: Joseph Philippe Karam. 1965.
- Burst Out. Regie: Zehra Eekhout. 2023. (Te zien op: https://vimeo.com/844697970?share=copy. Wachtwoord: Ksposgykf897)
- Zehra Eekhout. Reclaiming the Past: Reimagining a Concret Ruin of Beirut’s Past – The Egg. 2023. Universiteit Leiden. Culutral Anthropology and Development Sociology.
Wessel
- Avatar: The Last Airbender. 2005-2008. Nickelodeon.
- Nicole Clark. “’Avatar: The Last Airbender.’ Is Still One of the Greatest Shows of All Time.” 20-7-2018. https://www.vice.com/en/article/avatar-the-last-airbender-is-still-one-of-the-greatest-shows-of-all-time/
- Sideways. “The Perfect Musical Symmetry of Avatar the Last Airbender.” 31-7-2020. https://youtu.be/Rzf_sTuDcX8?si=wMcO7dkP7_tXSr0P
Overige verwijzingen:
- James Fenimore Cooper. The Last of the Mohicans: A Narrative of 1757. H. C. Carey & I. Lea, 1826.
- The Last Samurai. Regie: Edward Zwick. 2003.
- Michel-Rolph Trouillot. Silencing the Past: Power and the Production of History. Beacon Press, 1995.
YouTube: https://youtu.be/hUvRqV4SedU
Podcast: Play in new window | Download