Welkom bij de Herwaarns Podcast!
Merel en Wessel maken een podcast waarin we samen met gasten een maatschappelijk relevant thema bespreken aan de hand van een cultureel object naar keuze. Via deze tekst, film, muziek of ander element van cultuur proberen we het thema beter te begrijpen vanuit ieders eigen achtergrond en expertise.
De podcast is te beluisteren via Spotify, YouTube, Google Podcasts, Apple Podcasts of deze website.
Voor de huidige podcastplanning en de onderwerpen, klik hier. We zoeken nog gasten, dus als je ook graag een keer meepraat over je favoriete culturele objecten om zo je perspectief op de wereld te delen, neem dan contact op!
Uiteraard is de podcast vernoemd naar het herwaarns-gedicht.

Herwaarns Podcast 08 – De Nederlandse Identiteit
In de eerste aflevering van 2020 praten we over wat de Nederlandse identiteit definieert. Is het tolerantie, diversiteit, openheid, voetbal, handel, water? Máxima’s roemruchte uitspraak dat “de Nederlander” niet bestaat en het rapport “Denkend aan Nederland” van het Sociaal Planbureau zijn aanleiding voor ons gesprek. Het rapport stelt dat Nederlands een gezamenlijke identiteit voelen, maar zodra er discussies ontstaan over wat die identiteit is, er scheidslijnen ontstaan tussen burgerlijke vrijheden aan de ene kant en symbolen en tradities aan de andere kant.
Wat zijn die symbolen en waarom staan ze tegenover vrijheden?
Te gast is Tim, Neerlandicus bezig met een promotie-onderzoek over 17e-eeuwse Nederlandse vertalingen van Spaanse toneelstukken.
Ook te beluisteren via Spotify, YouTube en SoundCloud.
Verwijzingen:
Intro
Maxima’s speech – https://www.koninklijkhuis.nl/documenten/toespraken/2007/09/24/toespraak-van-prinses-maxima-24-september-2007
SCP – Denkend aan Nederland – https://www.scp.nl/Publicaties/Terugkerende_monitors_en_reeksen/Sociaal_en_Cultureel_Rapport
Objecten
Wessel – De Snijtafel – Het Koningslied (https://www.youtube.com/watch?v=BJ2YY9iOEz0)
Merel – De hokjesman, VPRO, Michael schaap, 2013-2016 (https://www.vpro.nl/programmas/de-hokjesman.html) Er is ook YouTube playlist – https://www.youtube.com/playlist?list=PLDsR5P9Lkw3ODSITrz8SzprqwDEie561F
Tim – Pedro Calderón la Barca – La vida es sueño. Vertaald als Het Leven Is Maer Droom. (Vindbaar op http://www.let.leidenuniv.nl/Dutch/Ceneton/)
Andere verwijzingen:
– Joseph Conrad – Heart of Darkness.
– De grens, VPRO, Tommy Wieringa, 2013. De aflevering over Limburg: https://youtu.be/707hXMcURIA
– Kristien Hemmerechts – De vrouw die de honden eten gaf

Herwaarns Podcast 07 – Religieus Fundamentalisme
In deze aflevering bespreken we religieus fundamentalisme. Radicaal, orthodox geloof dat terug grijpt op een ideaal van vroeger leidt tot conflicten in een moderne samenleving. Hoewel religieus fundamentalisme in het publieke debat bijna synoniem is aan islamitisch fundamentalisme, zijn er veel verschillende voorbeelden te bedenken. We spreken over de invloeden van fundamentalisme en de invloeden die fundamentalisme creeëren.
Te gast is Renske, classica werkende aan een promotieonderzoek over religie in het Romeinse rijk.
De aflevering is ook te beluisteren op Spotify, YouTube en SoundCloud.
Dit was de laatste podcast van ons experiment. Wij zijn zelf erg enthousiast en hebben besloten volgend jaar door te gaan met nieuwe onderwerpen en zowel nieuwe als oude gasten. Wil je ook een keer meedoen? www.herwaarns.nl
Verwijzingen
Wessels object: – Chuck Palahniuk – Fight Club. Maar ook de film Fight Club, 1999, geregisseerd door David Fincher.
Merels object: Mohsin Hamid – The Reluctant Fundamentalist.
Renskes object: Agora (2009). Regie: Alejandro Amenábar.

Herwaarns Podcast 06 – Het Gezonde Lichaam
Merel en Wessel maken een podcast waarin we samen met gasten een maatschappelijk relevant thema bespreken aan de hand van een cultureel object naar keuze. Via deze tekst, film, muziek of ander element van cultuur proberen we het thema beter te begrijpen vanuit ieders eigen achtergrond en expertise.
We proosten op gezondheid, willen een gezonde geest in een gezond lichaam en velen vinden het belangrijkste “als we maar gezond zijn.” Gezond zijn heeft veel waarde zowel het individu als de maatschappij. De vraag is: wat betekent gezondheid precies? Is iemand gezond bij afwezigheid van ziekte, bij een optimale fitheid, bij een stralend en mooi lichaam? Wie mag er bepalen of iemand gezond is?
Te gast deze keer is Glyn, classicus werkende aan een proefschrift over de cultuurgeschiedenis van de huid.
Glyns object (en verwijzingen):
- Jean-Louis-Marc Alibert – Arbre des Dermatoses (https://commons.wikimedia.org/w/index.php?search=arbre+des+dermatoses&title=Special%3ASearch&go=Go&ns0=1&ns6=1&ns12=1&ns14=1&ns100=1&ns106=1#/media/File:J._L._M._Alibert,_Clinique_de_l’Hopital._Wellcome_L0020959.jpg)

Verwijzingen:
- Steven Connor – The Book of Skin (2005)
- De Griekse teksten en vertalingen uit de LOEB reeks van alle traktaten uit het Hippocratisch Corpus zijn te vinden op deze site: https://www.loebclassics.com/
- Een goede inleiding op het Corpus is: The ‘Hippocratic’ Corpus – Elizabeth M. Craik (2015)
- Website van het anatomisch museum in Nijmegen: https://www.radboudumc.nl/afdelingen/anatomie/museum-voor-anatomie-en-pathologie
- Helen King – Hippocrates’ Woman: Reading the Female Body in Ancient Greece (1998)
- Voor cardiologie voor vrouwen aan de RU, zie bv: https://www.radboudumc.nl/nieuws/2019/boek-hart-voor-vrouwen-cardioloog-angela-maas
- Over de verwarring van overgangsklachten: https://www.volkskrant.nl/economie/burn-out-depressie-het-zou-ook-weleens-de-overgang-kunnen-zijn~b420ac22/
- Er is heel veel geschreven over hoe bepaalde culturele bias wordt voortgezet in geneeskunde en wetenschappelijke ideeën over het lichaam. Het werk van Donna Haraway is hier heel relevant, bijvoorbeeld.
- Nederlandse vertaling van Artemidorus: Droomboek – Artemidoros van Daldis, vertaald door Simone Mooij-Valk (2014)
Merels objecten:
- Orthorexia: https://voedingscentrum.nl/encyclopedie/orthorexia.aspx
- Fitgirls.nl en fitgirl.nl
- De herontdekking van het lichaam – Bregje Hofstede (2016)
- Mindgym, sportschool voor je geest – Wouter de Jong (2018)
- Ikigai, de Japanse geheimen voor een lang, gezond en gelukkig leven – Francesco Miralles en Hector Garcia (2016)
- De hashtags #selfcare (20.9 miljoen berichten!) en #selfhelp (2.2 miljoen) op Instagram, waaronder het bericht “7 great habits of successful people”
Wessels object
- Deus Ex: Human Revolution. Gemaakt door Eidos Montreal en gepubliceerd door Square Enix in 2011. Script en regie: Mary DeMarle.
Spotify:
YouTube: https://youtu.be/Hz-UdSOBSXo
Soundcloud: https://soundcloud.com/herwaarns/het-gezonde-lichaam

Herwaarns Podcast 05 – Het Doel van Onderwijs
Merel en Wessel maken een podcast waarin we samen met gasten een maatschappelijk relevant thema bespreken aan de hand van een cultureel object naar keuze. Via deze tekst, film, muziek of ander element van cultuur proberen we het thema beter te begrijpen vanuit ieders eigen achtergrond en expertise.
In aflevering vijf onderzoeken we het doel van onderwijs. Het onderwijs ontwikkelt altijd, maar in welke richting en waarom is een ingewikkeld onderwerp. Zou het onderwijs mensen moeten voorbereiden op het leven, hun carrière, actief burgerschap of vooral dienen als zelfontplooiing? Hoe worden deze doelen het beste bereikt?
Te gast is Willemijn, kunsthistorica, neerlandica en docent Nederlands.
Nieuwsgierig naar de volgende afleveringen? Wil je wellicht een keer meedoen? Meer informatie vind je bij Herwaarns Podcast – Planning en Uitleg.
Meer afleveringen: podcast overzicht.
Verwijzingen
Intro:
- H. G. Wells – “History becomes more and more a race between education and disaster.”
- Currilum.nu
- Sjef Drummen: https://www.beteronderwijsnederland.nl/blogs/2014/03/het-duidelijke-verhaal-over-agora/
- Rutger Bregman – Utopia for Realists
Culturele objecten:
- Hieronymus van Alphen – De Pruimeboom – Eene Vertelling (https://www.dbnl.org/tekst/alph002klei01_01/alph002klei01_01_0023.php)
- Ralph Waldo Emerson – “New England Reformers”, “American Scholar” en “Literary Ethics”
- Dead Poets Society
- An Education
- Mona Lisa Smile
Spotify: https://open.spotify.com/episode/7B37wZz6RzUNbDw6fSX5I7?si=Be2crD7JScKhMkEObfqggQ
Soundcloud: https://soundcloud.com/herwaarns/het-doel-van-onderwijs
YouTube: https://youtu.be/fBpOGd5gpyQ

Herwaarns Podcast 04 – De Vrouwelijke Held
Merel en Wessel maken een podcast waarin we samen met gasten een maatschappelijk relevant thema bespreken aan de hand van een cultureel object naar keuze. Via deze tekst, film, muziek of ander element van cultuur proberen we het thema beter te begrijpen vanuit ieders eigen achtergrond en expertise.
In aflevering vier praten we over de vrouwelijke held. In veel media worden vrouwelijke helden opgeworpen als reactie op de traditionele mannelijke helden. Het is een kwestie van vertegenwoordiging en van het hervertellen van vastgekoekte verwachtingspatronen, zowel kunstzinnig als politiek als ironisch.
Natuurlijk zijn vrouwelijke karakters al lang heldhaftig, maar het lijkt inmiddels een expliciet doel om de heldenstatus aan vrouwen toe te wijzen, zoals de aankondiging van een vrouwelijke James Bond, het vieren van de successen van vrouwelijke superhelden als Ms. Marvel en Wonder Woman tot het hervertellen van verhalen vanuit vrouwelijk perspectief.
In deze podcast discussiëren we over wat de vrouwelijke held succesvol maakt, hoe ze verschilt van een mannelijke held en of een “strong female lead” een belangrijke feministische rol heeft of gewoon slim marktdenken is.
Te gast zijn Lieke, mediëvist en promovendus aan de universiteit Leiden, en Sjoerd, neerlandicus.
Ook te beluisteren op SoundCloud en YouTube.
Nieuwsgierig naar de volgende afleveringen? Wil je wellicht een keer meedoen? Meer informatie vind je bij Herwaarns Podcast – Planning en Uitleg.
Meer afleveringen: podcast overzicht.
Verwijzingen
Culturele objecten:
- J. R. R. Tolkien – The Lord of the Rings. (Deze scène specifiek: https://youtu.be/dQ_-rmuPZC4)
- Jeanne
d’Arc
- Friedrich Schiller, Die Jungfrau von Orleans
- Theu Boermans versie van Schillers stuk
- Madonna – Dark Ballet (https://youtu.be/6Uagw4zser8)
- Bruno Dumont – Jeannette, l’enfance de Jeanne d’Arc
- Philip Pullman – His Dark Materials trilogie
- Lena Dunham – Girls
Overig:
- Wikipedia definitie van held: https://nl.wikipedia.org/wiki/Held
- Thea Beckman – Geef Me de Ruimte!
- Mary Sue. Wikipedia https://en.wikipedia.org/wiki/Mary_Sue of TV Tropes https://tvtropes.org/pmwiki/pmwiki.php/Main/MarySue.
- Sex and the City.

Herwaarns Podcast 03 – De Schande van de Auteur
Merel en Wessel maken een podcast waarin we samen met gasten een maatschappelijk relevant thema bespreken aan de hand van een cultureel object naar keuze. Via deze tekst, film, muziek of ander element van cultuur proberen we het thema beter te begrijpen vanuit ieders eigen achtergrond en expertise.
Aflevering drie gaat over “de schande van de auteur,” een variant op het concept van de dood van de auteur. Naar aanleiding van het net verschenen boek Door de Schaduwen Bestormd – Reflecties op de controverse rond de oorlogsjaren van Lucebert komt Yi Fong Au praten over de invloed van de vermeende slechtheid van auteurs op de interpretatie van hun werk. Moeten we werken van racistische auteurs anders lezen? Zouden we het werk van artiesten met Nazi-sympathieën nog wel moeten lezen? In andere worden: wat doet het beeld van een kunstenaar met het interpreteren van het werk?
Ook te beluisteren op SoundCloud en YouTube.
Nieuwsgierig naar de volgende afleveringen? Wil je wellicht een keer meedoen? Meer informatie vind je bij Herwaarns Podcast – Planning en Uitleg.
Meer afleveringen: podcast overzicht.
Verwijzingen
Schande van de auteur:
- Dood van de auteur: Roland Barthes. “Dood van de Auteur.” (La mort de l’auteur) – https://en.wikipedia.org/wiki/The_Death_of_the_Author.
Culturele objecten:
- H. G. Wells – The Time Machine. Net als al zijn werken te vinden op Gutenberg: https://www.gutenberg.org/ebooks/35
- Yi Fong Au en Tommy van Avermaete – Door de Schaduwen Bestormd – Reflecties op de controverse rond de oorlogsjaren van Lucebert. Uitgeverij Oevers. (Kijk vooral hier: https://uitgeverijoevers.nl/door-de-schaduwen-bestormd-lucebert/)
- (Met het specifieke gedicht Zielsverhuizing)
- Michael Jackson – Thriller. (Aan de hand van het Volkskrant-interview met Margo Jefferson – https://www.volkskrant.nl/columns-opinie/margo-jefferson-wis-michael-jackson-niet-uit-maar-leer-van-zijn-leven~b9057303d/)
Overig:
- Lucebert biografieën: Peter Hofman – Lichtschikkend en zingend: de jonge Lucebert uit 2004 en Wim Hazeu – Lucebert uit 2018.

Herwaarns Podcast 02 – Vluchtelingenproblematiek
In aflevering twee praten we samen met Willemijn, kunsthistorica, mediëvist en docent Nederlands binnen Entree Voor Anderstaligen, over de vluchtelingenproblematiek.
Merel en Wessel maken een podcast waarin we samen met gasten een maatschappelijk relevant thema bespreken aan de hand van een cultureel object naar keuze. Via deze tekst, film, muziek of ander element van cultuur proberen we het thema beter te begrijpen vanuit ieders eigen achtergrond en expertise.
Nieuwsgierig naar de volgende afleveringen? Wil je wellicht een keer meedoen? Meer informatie vind je bij Herwaarns Podcast – Planning en Uitleg.
Meer afleveringen: podcast overzicht.
Verwijzingen
Vluchtelingenproblematiek:
Culturele objecten:
- Salman Rushdie – The Satanic Verses.
- Tommy Wieringa – Dit Zijn de Namen.
- Patrick Kingsley – De Nieuwe Odyssee.
Overig:
- Volkskrant: artikelen over vluchtelingen met nieuw werk https://www.volkskrant.nl/mensen/medisch-specialist-en-vluchteling-auto-met-chauffeur-in-syrie-onderaan-de-ladder-in-nederland~be6bce2e/
- Volkskrant: https://www.volkskrant.nl/mensen/aylin-52-ik-ben-de-vrouw-zonder-man-keer-op-keer-afgewezen-om-het-land-waar-ik-ben-geboren~b6d1db3d/

Herwaarns Podcast 01 – Wat is burgerschap?
Welkom bij de Herwaarns podcast!
In de eerste aflevering praten we over burgerschap. Onze gast is Annika, zojuist afgestudeerd historica en wijsgerige werkzaam bij een educatieve uitgeverij, waar burgerschap haar huidige project is. Merel heeft taalwetenschappen en literatuurwetenschappen gestudeerd en is nu een promotie-onderzoek aan het doen. Ze werkt ook bij een universitaire uitgeverij. Wessel heeft Engels, literatuur en filosofie gestudeerd en is nu docent Engels op een middelbare school.
Merel en Wessel maken een podcast waarin we samen met gasten een maatschappelijk relevant thema bespreken aan de hand van een cultureel object naar keuze. Via deze tekst, film, muziek of ander element van cultuur proberen we het thema beter te begrijpen vanuit ieders eigen achtergrond en expertise.
Nieuwsgierig naar de volgende afleveringen? Wil je wellicht een keer meedoen? Meer informatie vind je bij Herwaarns Podcast – Planning en Uitleg.
Meer afleveringen: podcast overzicht.
Verwijzingen
Burgerschap:
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Burgerschap, http://www.etymologiebank.nl/trefwoord/burger.
- De hippe poster https://www.vo-raad.nl/system/downloads/attachments/000/000/766/original/B2-VOraad-burgerschap.pdf?1555588000 en het wetvoorstel https://www.internetconsultatie.nl/burgerschap/document/3670. Citaat is van pagina 8.
Culturele objecten:
- J. K. Rowling – Harry Potter and the Prisoner of Azkaban (1999) en Harry Potter and the Order of the Phoenix (2005).
- Thomas More – Utopia (1516).
- Friedrich Hundertwasser – het Hundertwasserhaus (https://en.wikipedia.org/wiki/Hundertwasserhaus). Zie ook dit artikel van Rasheeda Saka over het werk van Friedrich Hundertwasser: https://nasslit.com/friedrich-hundertwasser-i-give-houses-back-to-the-people-f9e59f4dc551?gi=f35b80f00778
Overig:
- Kastensysteem – https://nl.wikipedia.org/wiki/Kastenstelsel
- Aldous Huxley – Brave New World.

Herwaarns Podcast 00 – Wat is herwaarns?
Welkom bij de Herwaarns Podcast!
In deze aflevering leggen Merel en Wessel uit wat de bedoeling is van deze podcast. Je kunt deze gerust overslaan en meteen doorgaan naar aflevering 1 over burgerschap.
Merel en Wessel maken een podcast waarin we samen met gasten een maatschappelijk relevant thema bespreken aan de hand van een cultureel object naar keuze. Via deze tekst, film, muziek of ander element van cultuur proberen we het thema beter te begrijpen vanuit ieders eigen achtergrond en expertise.
- Herwaarns Podcast 28 – Niet voor de winst
- Herwaarns Podcast 27 – Oriëntalisme
- Herwaarns Podcast 26 – Populisme
- Herwaarns Verwikkeld 4 – The Last of Us
- Herwaarns Verwikkeld 3 – Beowulf
- Herwaarns Podcast 25 – Herdenken
- Herwaarns Podcast 24 – Verzet in Rusland
- Herwaarns Verwikkeld 2 – Sherlock Holmes
- Herwaarns Podcast 23 – De Vrouw Als Muze
- Herwaarns Verwikkeld 1 – Jurassic Park