Welkom bij de Herwaarns Podcast!
Merel en Wessel maken een podcast waarin we samen met gasten een maatschappelijk relevant thema bespreken aan de hand van een cultureel object naar keuze. Via deze tekst, film, muziek of ander element van cultuur proberen we het thema beter te begrijpen vanuit ieders eigen achtergrond en expertise.
De podcast is te beluisteren via Spotify, YouTube, Google Podcasts, Apple Podcasts of deze website.
Voor de huidige podcastplanning en de onderwerpen, klik hier. We zoeken nog gasten, dus als je ook graag een keer meepraat over je favoriete culturele objecten om zo je perspectief op de wereld te delen, neem dan contact op!
Uiteraard is de podcast vernoemd naar het herwaarns-gedicht.

Herwaarns mini-serie 04 – Schaamte
In de vierde aflevering over emotie behandelen we schaamte, misschien omdat Wessel er een hekel aan heeft, of omdat Merel graag over Mean Girls wil praten. Is schaamte een nuttige emotie voor individuen en de samenleving of zouden we beter schaamteloos door het leven kunnen?
Wessel
- George Orwell. “Such, such were the joys.” Collected Essays, Journalism and Letters 4. Secker and Warburg, 1968. Penguin, 1970.
- Contrapoints. Cringe. 2020. https://youtu.be/vRBsaJPkt2Q
- Toni Morisson – The Bluest Eye. 1970. Vintage, 1999.
Merel
- Mean Girls. 2004. Regisseur: Mark Waters. Script: Tina Fey.
- Easy A. 2010. Regisseur: Will Gluck. Script: Bert V. Royal.
- Nathaniel Hawthorne – The Scarlet Letter. 1850.

Herwaarns mini-serie 03 – Tevredenheid
Voor aflevering drie van de emotie mini-serie praten we over tevredenheid. Wat maakt ons tevreden en hoe blijven we tevreden? We praten over avontuur, ambitie, semi-aquatische Galápagosmensen en onwaarschijnlijke helden.
Merel
- https://en.wikipedia.org/wiki/Contentment
- https://nl.wikipedia.org/wiki/Tevredenheid
- https://www.vandale.nl/gratis-woordenboek/nederlands/betekenis/tevreden
- https://sochicken.nl/simpele-tips-voor-meer-tevredenheid
- https://www.happinez.nl/groei/gelukkig-zijn-met-tevredenheid/
- J.R.R. Tolkien. The Hobbit. 1937. London: HarperCollins,1999.
- Jeff Goins. Real Artists Don’t Starve, Timeless Strategies for Thriving in the New Creative Age. London: HarperCollins, 2017.
Wessel
- Robert Louis Stevenson. The Strange Case of Dr. Jekyll and Mr. Hyde. Green & Co. Longmans, 1886.
- Kurt Vonnegut. Galápagos. Flamingo, 1994. Jonathan Cape and Granada Publishing, 1985.

Herwaarns podcast mini-serie 1: Woede
Welkom bij de Herwaarns mini-serie! Vanwege de COVID19-maatregelen hebben wij een tijdelijk stop op onze podcast-opnames. Om toch na te blijven denken aan de hand culturele objecten zijn we een mini-serie over emotie gestart.
We kiezen een cultureel object uit dat voor ons veelzeggend is over een bepaalde emotie, leggen uit waarom en sturen dit door naar de ander, die reageert en zelf vertelt over een ander object. Tenslotte volgt de reactie van de eerste.
Deze aflevering gaat over woede. Is woede altijd een negatieve emotie of zijn er ook manieren om woede te gebruiken voor iets goeds?
Merels object:
– Seneca – Over Woede (De Ira) https://en.wikipedia.org/wiki/De_Ira
– Scène uit Harry Potter: https://www.youtube.com/watch?v=3HPymviUCB0
– Badscène: https://www.youtube.com/watch?v=GyPF4sZgl1o&has_verified=1
– Info over Daenerys: https://gameofthrones.fandom.com/wiki/Daenerys_Targaryen
Wessels object:
– Knights of the Old Republic. Bioware, 2003.
– Simone Weil. “L’Iliad: de poem du force.” 1945. Vertaling naar Engels Mary McCarty: “The Iliad or the Poem of Force.”
Voor de Jedi en Sith codes kun je hier terecht:
— https://starwars.fandom.com/wiki/Jedi_Code
— https://starwars.fandom.com/wiki/Code_of_the_Sith
Conclusie:
– Beyoncé – Flawless https://www.youtube.com/watch?v=IyuUWOnS9BY
– Chimamanda Ngozi Adichie – We should all be feminists – https://www.ted.com/talks/chimamanda_ngozi_adichie_we_should_all_be_feminists
– Knock Down the House – trailer: https://www.youtube.com/watch?v=_wGZc8ZjFY4 (te zien op Netflix)
(Merel wil ook graag de cursus Changemakers van The School of Life, gegeven door Remko van Broekhoven, bedanken voor het idee Adichie/Beyoncé)

Herwaarns 09 – Historiografie en Fictie
“Who controls the past controls the future. Who controls the present controls the past.” zei George Orwell in Nineteen Eighty-Four. Geschiedenis wordt geschreven door de overwinnaars. Het zoeken naar een historische waarheid is bijna onmogelijk, zeker als de waarheid het heden ook al wordt ondermijnd door alternatieve feiten en nepnieuws. Deze aflevering van de Herwaarns podcast gaat over de verbanden tussen historiografie, de wetenschap over geschiedschrijving, en fictie. Is alle geschiedenis het vertellen van verhalen? Is het dan nog waar? Is het dan nog wetenschap?
Te gast is Renske, classica werkende aan een promotie-onderzoek over religie in het Romeinse Rijk, net als in aflevering 7 over religieus fundamentalisme.
Ook te beluisteren op Spotify en YouTube.
Merels object: Hilary Mantel – Wolf Hall.
Renskes object: Max Brooks – World War Z.
(ook kort even de film genoemd: Marc Forster – World War Z. 2013)
Wessels object: Russell Hoban – Riddley Walker.
Andere verwijzingen:
– Rage Against the Machine – Testify.
– Suspension of disbelief (zie bijvoorbeeld Wikipedia)
– E. H. Carr – What Is History. (Voorbeeld over de Rubicon).
– Roman Empire. (2016-nu)
– Leopold von Ranke: “wie es eigentlich gewesen”
– The Crown. (2016-nu) Het citaat kwam uit aflevering 1 van seizoen 3.
– Margaret Atwood – The Handmaid’s Tale.
– George Orwell – Nineteen Eighty-Four.
– Michel Faber – The Book of Strange New Things.
– Arrival (2016). Directie Denis Villeneuve, scenario Eric Heisserer.

Herwaarns Podcast 08 – De Nederlandse Identiteit
In de eerste aflevering van 2020 praten we over wat de Nederlandse identiteit definieert. Is het tolerantie, diversiteit, openheid, voetbal, handel, water? Máxima’s roemruchte uitspraak dat “de Nederlander” niet bestaat en het rapport “Denkend aan Nederland” van het Sociaal Planbureau zijn aanleiding voor ons gesprek. Het rapport stelt dat Nederlands een gezamenlijke identiteit voelen, maar zodra er discussies ontstaan over wat die identiteit is, er scheidslijnen ontstaan tussen burgerlijke vrijheden aan de ene kant en symbolen en tradities aan de andere kant.
Wat zijn die symbolen en waarom staan ze tegenover vrijheden?
Te gast is Tim, Neerlandicus bezig met een promotie-onderzoek over 17e-eeuwse Nederlandse vertalingen van Spaanse toneelstukken.
Ook te beluisteren via Spotify, YouTube en SoundCloud.
Verwijzingen:
Intro
Maxima’s speech – https://www.koninklijkhuis.nl/documenten/toespraken/2007/09/24/toespraak-van-prinses-maxima-24-september-2007
SCP – Denkend aan Nederland – https://www.scp.nl/Publicaties/Terugkerende_monitors_en_reeksen/Sociaal_en_Cultureel_Rapport
Objecten
Wessel – De Snijtafel – Het Koningslied (https://www.youtube.com/watch?v=BJ2YY9iOEz0)
Merel – De hokjesman, VPRO, Michael schaap, 2013-2016 (https://www.vpro.nl/programmas/de-hokjesman.html) Er is ook YouTube playlist – https://www.youtube.com/playlist?list=PLDsR5P9Lkw3ODSITrz8SzprqwDEie561F
Tim – Pedro Calderón la Barca – La vida es sueño. Vertaald als Het Leven Is Maer Droom. (Vindbaar op http://www.let.leidenuniv.nl/Dutch/Ceneton/)
Andere verwijzingen:
– Joseph Conrad – Heart of Darkness.
– De grens, VPRO, Tommy Wieringa, 2013. De aflevering over Limburg: https://youtu.be/707hXMcURIA
– Kristien Hemmerechts – De vrouw die de honden eten gaf

Herwaarns Podcast 07 – Religieus Fundamentalisme
In deze aflevering bespreken we religieus fundamentalisme. Radicaal, orthodox geloof dat terug grijpt op een ideaal van vroeger leidt tot conflicten in een moderne samenleving. Hoewel religieus fundamentalisme in het publieke debat bijna synoniem is aan islamitisch fundamentalisme, zijn er veel verschillende voorbeelden te bedenken. We spreken over de invloeden van fundamentalisme en de invloeden die fundamentalisme creeëren.
Te gast is Renske, classica werkende aan een promotieonderzoek over religie in het Romeinse rijk.
De aflevering is ook te beluisteren op Spotify, YouTube en SoundCloud.
Dit was de laatste podcast van ons experiment. Wij zijn zelf erg enthousiast en hebben besloten volgend jaar door te gaan met nieuwe onderwerpen en zowel nieuwe als oude gasten. Wil je ook een keer meedoen? www.herwaarns.nl
Verwijzingen
Wessels object: – Chuck Palahniuk – Fight Club. Maar ook de film Fight Club, 1999, geregisseerd door David Fincher.
Merels object: Mohsin Hamid – The Reluctant Fundamentalist.
Renskes object: Agora (2009). Regie: Alejandro Amenábar.

Herwaarns Podcast 06 – Het Gezonde Lichaam
Merel en Wessel maken een podcast waarin we samen met gasten een maatschappelijk relevant thema bespreken aan de hand van een cultureel object naar keuze. Via deze tekst, film, muziek of ander element van cultuur proberen we het thema beter te begrijpen vanuit ieders eigen achtergrond en expertise.
We proosten op gezondheid, willen een gezonde geest in een gezond lichaam en velen vinden het belangrijkste “als we maar gezond zijn.” Gezond zijn heeft veel waarde zowel het individu als de maatschappij. De vraag is: wat betekent gezondheid precies? Is iemand gezond bij afwezigheid van ziekte, bij een optimale fitheid, bij een stralend en mooi lichaam? Wie mag er bepalen of iemand gezond is?
Te gast deze keer is Glyn, classicus werkende aan een proefschrift over de cultuurgeschiedenis van de huid.
Glyns object (en verwijzingen):
- Jean-Louis-Marc Alibert – Arbre des Dermatoses (https://commons.wikimedia.org/w/index.php?search=arbre+des+dermatoses&title=Special%3ASearch&go=Go&ns0=1&ns6=1&ns12=1&ns14=1&ns100=1&ns106=1#/media/File:J._L._M._Alibert,_Clinique_de_l’Hopital._Wellcome_L0020959.jpg)

Verwijzingen:
- Steven Connor – The Book of Skin (2005)
- De Griekse teksten en vertalingen uit de LOEB reeks van alle traktaten uit het Hippocratisch Corpus zijn te vinden op deze site: https://www.loebclassics.com/
- Een goede inleiding op het Corpus is: The ‘Hippocratic’ Corpus – Elizabeth M. Craik (2015)
- Website van het anatomisch museum in Nijmegen: https://www.radboudumc.nl/afdelingen/anatomie/museum-voor-anatomie-en-pathologie
- Helen King – Hippocrates’ Woman: Reading the Female Body in Ancient Greece (1998)
- Voor cardiologie voor vrouwen aan de RU, zie bv: https://www.radboudumc.nl/nieuws/2019/boek-hart-voor-vrouwen-cardioloog-angela-maas
- Over de verwarring van overgangsklachten: https://www.volkskrant.nl/economie/burn-out-depressie-het-zou-ook-weleens-de-overgang-kunnen-zijn~b420ac22/
- Er is heel veel geschreven over hoe bepaalde culturele bias wordt voortgezet in geneeskunde en wetenschappelijke ideeën over het lichaam. Het werk van Donna Haraway is hier heel relevant, bijvoorbeeld.
- Nederlandse vertaling van Artemidorus: Droomboek – Artemidoros van Daldis, vertaald door Simone Mooij-Valk (2014)
Merels objecten:
- Orthorexia: https://voedingscentrum.nl/encyclopedie/orthorexia.aspx
- Fitgirls.nl en fitgirl.nl
- De herontdekking van het lichaam – Bregje Hofstede (2016)
- Mindgym, sportschool voor je geest – Wouter de Jong (2018)
- Ikigai, de Japanse geheimen voor een lang, gezond en gelukkig leven – Francesco Miralles en Hector Garcia (2016)
- De hashtags #selfcare (20.9 miljoen berichten!) en #selfhelp (2.2 miljoen) op Instagram, waaronder het bericht “7 great habits of successful people”
Wessels object
- Deus Ex: Human Revolution. Gemaakt door Eidos Montreal en gepubliceerd door Square Enix in 2011. Script en regie: Mary DeMarle.
Spotify:
YouTube: https://youtu.be/Hz-UdSOBSXo
Soundcloud: https://soundcloud.com/herwaarns/het-gezonde-lichaam

Herwaarns Podcast 05 – Het Doel van Onderwijs
Merel en Wessel maken een podcast waarin we samen met gasten een maatschappelijk relevant thema bespreken aan de hand van een cultureel object naar keuze. Via deze tekst, film, muziek of ander element van cultuur proberen we het thema beter te begrijpen vanuit ieders eigen achtergrond en expertise.
In aflevering vijf onderzoeken we het doel van onderwijs. Het onderwijs ontwikkelt altijd, maar in welke richting en waarom is een ingewikkeld onderwerp. Zou het onderwijs mensen moeten voorbereiden op het leven, hun carrière, actief burgerschap of vooral dienen als zelfontplooiing? Hoe worden deze doelen het beste bereikt?
Te gast is Willemijn, kunsthistorica, neerlandica en docent Nederlands.
Nieuwsgierig naar de volgende afleveringen? Wil je wellicht een keer meedoen? Meer informatie vind je bij Herwaarns Podcast – Planning en Uitleg.
Meer afleveringen: podcast overzicht.
Verwijzingen
Intro:
- H. G. Wells – “History becomes more and more a race between education and disaster.”
- Currilum.nu
- Sjef Drummen: https://www.beteronderwijsnederland.nl/blogs/2014/03/het-duidelijke-verhaal-over-agora/
- Rutger Bregman – Utopia for Realists
Culturele objecten:
- Hieronymus van Alphen – De Pruimeboom – Eene Vertelling (https://www.dbnl.org/tekst/alph002klei01_01/alph002klei01_01_0023.php)
- Ralph Waldo Emerson – “New England Reformers”, “American Scholar” en “Literary Ethics”
- Dead Poets Society
- An Education
- Mona Lisa Smile
Spotify: https://open.spotify.com/episode/7B37wZz6RzUNbDw6fSX5I7?si=Be2crD7JScKhMkEObfqggQ
Soundcloud: https://soundcloud.com/herwaarns/het-doel-van-onderwijs
YouTube: https://youtu.be/fBpOGd5gpyQ

Herwaarns Podcast 04 – De Vrouwelijke Held
Merel en Wessel maken een podcast waarin we samen met gasten een maatschappelijk relevant thema bespreken aan de hand van een cultureel object naar keuze. Via deze tekst, film, muziek of ander element van cultuur proberen we het thema beter te begrijpen vanuit ieders eigen achtergrond en expertise.
In aflevering vier praten we over de vrouwelijke held. In veel media worden vrouwelijke helden opgeworpen als reactie op de traditionele mannelijke helden. Het is een kwestie van vertegenwoordiging en van het hervertellen van vastgekoekte verwachtingspatronen, zowel kunstzinnig als politiek als ironisch.
Natuurlijk zijn vrouwelijke karakters al lang heldhaftig, maar het lijkt inmiddels een expliciet doel om de heldenstatus aan vrouwen toe te wijzen, zoals de aankondiging van een vrouwelijke James Bond, het vieren van de successen van vrouwelijke superhelden als Ms. Marvel en Wonder Woman tot het hervertellen van verhalen vanuit vrouwelijk perspectief.
In deze podcast discussiëren we over wat de vrouwelijke held succesvol maakt, hoe ze verschilt van een mannelijke held en of een “strong female lead” een belangrijke feministische rol heeft of gewoon slim marktdenken is.
Te gast zijn Lieke, mediëvist en promovendus aan de universiteit Leiden, en Sjoerd, neerlandicus.
Ook te beluisteren op SoundCloud en YouTube.
Nieuwsgierig naar de volgende afleveringen? Wil je wellicht een keer meedoen? Meer informatie vind je bij Herwaarns Podcast – Planning en Uitleg.
Meer afleveringen: podcast overzicht.
Verwijzingen
Culturele objecten:
- J. R. R. Tolkien – The Lord of the Rings. (Deze scène specifiek: https://youtu.be/dQ_-rmuPZC4)
- Jeanne
d’Arc
- Friedrich Schiller, Die Jungfrau von Orleans
- Theu Boermans versie van Schillers stuk
- Madonna – Dark Ballet (https://youtu.be/6Uagw4zser8)
- Bruno Dumont – Jeannette, l’enfance de Jeanne d’Arc
- Philip Pullman – His Dark Materials trilogie
- Lena Dunham – Girls
Overig:
- Wikipedia definitie van held: https://nl.wikipedia.org/wiki/Held
- Thea Beckman – Geef Me de Ruimte!
- Mary Sue. Wikipedia https://en.wikipedia.org/wiki/Mary_Sue of TV Tropes https://tvtropes.org/pmwiki/pmwiki.php/Main/MarySue.
- Sex and the City.
- Herwaarns Podcast 17 – De Wijsheid van het Ecosysteem
- Herwaarns Podcast 16 – Moderne Hervertellingen
- Herwaarns podcast 15 – Antropocentrisme
- Herwaarns emotieserie 06 – Nostalgie
- Herwaarns podcast 13 – Lingua Franca
- Herwaarns Podcast 14 – Het Goddelijke Lichaam
- Herwaarns Podcast 12 – Kan technologie kunst maken?
- Herwaarns podcast 11 – The Female Gaze
- Herwaarns emotieserie 05 – Verliefdheid
- Herwaarns Podcast 10 – De Ivoren Toren van de Geesteswetenschappen