Together with Merel, I am the creator of a Dutch podcast called the Herwaarns podcast. Together with one or two guests, we each bring in a cultural artifact related to the episode’s theme which we use to explore the topic. We’ve made episodes about themes ranging from the value of education, the ivory tower of the humanities, the female hero and whether AI can make art.
Unfortunately, there are currently no plans to start a podcast in English. If you have something to say about that, feel free to contact me.
Herwaarns Verwikkeld 2 – Sherlock Holmes
Welkom bij Herwaarns Verwikkeld! Dit is een variant op de Herwaarns podcast waarbij Merel en Wessel niet beginnen bij een thema, maar bij een centraal cultureel object. Van daaruit bekijken we verbanden met andere culturele objecten om een intertekstueel web te weven en daarmee het central object te onderzoeken.
Je wordt ingewikkeld geprikkeld in Herwaarns Verwikkeld!
Met in aflevering 2: Sherlock Holmes.
De ultieme detective en de meest vertolkte (menselijke) figuur in fictie in film en op tv: Sherlock Holmes. We onderzoeken de vele verschillende versies van en perspectieven of Sherlock Holmes en abduceren (dus niet deduceren) de redenen voor zijn succes. Het is niet zo elementair, beste Watson.
Wil je een object aandragen voor een Herwaarns Verwikkeld? Neem contact op.
Bronnen:
Sir Arthur Conan Doyle. “A Study in Scarlet.” 1887. (en daarna alle Adventures of Sherlock Holmes) – Strand Magazine.
Adaptaties:
Sherlock. 2010. Regie: Mark Gatiss & Steven Moffat. BBC.
Sherlock Holmes. 2009. Regie: Guy Ritchie.
Variaties en connecties
Bones. 2005. Gecreëerd door: Hart Hanson. 20th Century Fox.
Agatha Christie. Poirot.
CSI: Crime Scene Investigation.
Enola Holmes. Regie: Harry Bradbeer. 2020.
The Great Mouse Detective. 1986. Regie: John Musker. Disney.
Professor Layton. 2007-2017. Level 5. Nintendo.
Ian Fleming. James Bond. 1953-nu.
Neil Gaiman. “A Story in Emerald.” 2003. Shadows Over Baker Street.
Bob Kane, Bill Finger. Batman. 1939. Detective Comics 27.
Luther. Gecreëerd door: Neil Cross. 2010-2019. BBC One.
Mitchell and Webb. Sherlock Holmes and Watson.
Alan Moore, Kevin O’Neill. The League of Extraordinary Gentleman. 1999-2019.
Phoenix Wright: Ace Attorney. Regie: Shu Takumi. Capcom. 2001.
Edgar Allen Poe. “ Murders in the Rue Morgue.” 1841.
Scooby Doo and Guess Who. “Elementary, my dear Shaggy.” 2009.
Nancy Springer. The Enola Holmes Mysteries. 2006-2021. Penguin Young Readers.
Teenage Mutant Ninja Turtles. “Elementary, my dear Turtle.” 1993.
Herwaarns Verwikkeld 1 – Jurassic Park
Welkom bij Herwaarns Verwikkeld! Dit is een variant op de Herwaarns podcast waarbij Merel en Wessel niet beginnen bij een thema, maar bij een centraal cultureel object. Van daaruit bekijken we verbanden met andere culturele objecten om een intertekstueel web te weven en daarmee het central object te onderzoeken.
Je wordt ingewikkeld geprikkeld in Herwaarns Verwikkeld!
Met in aflevering 1: Jurassic Park.
Om de dertigste verjaardag van de film Jurassic Park van Steven Spielberg te vieren, bekijken we de inspiraties en geïnspireerden van de klassieke dinofilm.
Wil je een object aandragen voor een Herwaarns Verwikkeld? Neem contact op.
Bronnen:
Jurassic Park. 1993. Regie: Steven Spielberg.
Michael Chrichton. Jurassic Park. 1990.
Bronnen van Merel
Voor Jurassic Park:
- Mary Shelley – Frankenstein, or the modern prometheus. 1818
I, Robot. dir. Alex Proyas. 2004. (ja er is ook het verhaal, dat ken ik niet ><
De Jurassic World films:
- Jurassic World. dir. Colin Trevorrow. 2015
- Jurassic World: Fallen Kingdom. dir. J.A. Bayona. 2018
- Jurassic World: Dominion. [kijk die naam!] dir. Colin Trevorrow. 2022
- The Meg. dir. Jon Turtletaub. 2018.
- Meg 2: The Trench. dir. Ben Wheatley. 2023. (de intro hiervan is een ode aan JP btw)
- (niet genoemd, maar wel verwant: 65. dir. Scott Beck & Brian Wood. 2023.)
- Douglas Adams. The Hitchhiker’s Guide to the Galaxy. 1979
- Yann Martel. Life of Pi. 2001
- De dierentuin als concept
- James Gurney. Dinotopia. 1992. [dus een jaar voor JP!]
- Stephen Fry. https://youtu.be/c0Ody- (DWDD) en https://www.youtube.com/ (uit “The Origins Podcast” van Laurence Krauss)
Bronnen van Wessel
- Jurassic World Lego: https://www.lego.com/nl-nl/themes/jurassic-world
- Godzilla, King of the Monsters. 1956. Regie: Terry O. Morse and Ishirō Honda.
- Dinosaur. 2000. Regie: Ralph Zondag and Eric Leighton.
- Walking With Dinosaurs. 1999. Created by Tim Haines.
- The Land Before Time/Platvoet. Regie: Don Bluth. Productie door George Lucas and Steven Spielberg.
- Splice. 2009. Regie Vincenzo Natali.
- Magic the Gathering: Ixalan. 2017. Wizards of the Coast.
- Lindsay Ellis. Jurassic Park Turns 30. 2023. https://nebula.tv/videos/lindsayellis-jurassic-park-turns-30
- Liga koek dino plaatjes. 1993?
- Jurassic Park: Trespasser. 1998. Shamus Blackly.
- (Over Jurassic Park Trespasser: Errant Signal. “Children of Doom: 1998.” Vanaf hier: https://youtu.be/Zz4uppst-7I?si=H9fRzafSbqiLp_a0&t=2717 )
- Scott Tobias. “Jurassic Park at 30: Spielberg’s sleek blockbuster remains a grave warning.” 11-6-2023. The Guardian. https://www.theguardian.com/film/2023/jun/11/jurassic-park-at-30-spielbergs-blockbuster-warning
- Zoo Tycoon: Dinosaur Digs.
- DinoPark Tycoon. 1993. Manley & Associates.
- Dino Tycoon. Monte Cristo.
- Dino Music. Wie Gaat Er Mee Naar Dinoland? 1993.
Herwaarns Podcast 22 – De Gezonde Geest
Geestelijke gezondheid is een veelbesproken onderwerp op het moment, reikend van de zorgen over de gevolgen van lockdown op het mentale welzijn, de toenemende zichtbaarheid van neurodivergentie en de overvraagde psychologische zorg. Anders dan bij lichamelijke gezondheid wordt mentale gezondheid vaak gezien als subjectief en is daarom de gemeenschappelijke norm van wat “gezond” is extra dwingend, maar ook grotendeels impliciet.
De grootste authoriteit op het gebied van geestelijke gezondheid is de Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders gemaakt door de American Psychological Association, die ook in Nederland is de geestelijke gezondheidszorg wordt gebruikt. Als alternatief is er ook nog de International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems (ICD) van de Wereldgezondheidsorganisatie. Er is echter veel kritiek op deze beide handleidingen, zowel van buiten de medische zorg als binnenuit. Een voorbeeld is dat Alles Frances, nota bene een schrijver van de DSM-IV, zegt dat vrijwel normaal gedrag steeds meer een label opgeplakt krijgen en vaker met medicijnen wordt behandeld. Prof. dr. Jim van Os, psychiater, zegt: “We zijn een beetje doorgeslagen in osn enthousiasme om iemand een label te geven zodra die zich anders gedraagd. Dit heeft een keerzijde. Door die sticker op iemand te plakken, duw je iemand in een hokje (…) – het bepaalt hoe de samenleving tegen je aankijkt en je wordt opeens in de richting van een specifieke behandeling geduwd omdat die in de behandelrichtlijn van dat specifieke hokje staat.” Hij zegt ook: “Je kunt zo’n diagnose niet objectief vaststellen in het lijf van iemand. Het is niet zoals een gebroken arm die je op een röntgenfoto kunt zien.”
Naast de kritiek op specifieke authoriteit is er ook brede kritiek op het bestellen van gezonde geesten en ongezonden geesten, bijvoorbeeld invloedrijk verwoord door Michel Foucault in boeken als Folie et Déraison: Histoire de la folie à l’âge classique. Foucault stelt dat waar voor de Renaissance waanzin werd gezien als een apart soort inzich in de werkelijkheid, vaak ingegeven door goddelijke of bovennatuurlijke krachten, werd waanzin daarna steeds meer gezien als een ziekte, iets om mensen voor te behoeden. Hierdoor werden geesteszieken apart gehouden, onderdrukt en behandeld. Deze kritiek bestaat nog steeds: geestesziekte kan leiden tot gedwongen behandelingen, opname en stereotypering, terwijl mensen die als geestesziek worden bestempeld niet serieus worden genomen in hun kritiek op behandelingen.
Waar we in aflevering zes over het gezonde lichaam bespraken hoe cultuur en samenleving gezondheid van het lijf vormen en de grens tussen ziek, gezond en wenselijk bepalen, willen we in deze aflevering onderzoeken hoe dit gebeurt met de gezonde geest. De centrale vraag is: wie bepaalt wie geestelijk gezond is?
Te gast is Heleen, die tijdens haar studie Health Humanities onder andere onderzoek deed naar “normality” en “abnormality”. Nu werkt ze in het gezondheidsveld.
Verwijzingen
Intro
- DSM-5: bijvoorbeeld hier te vinden: https://drive.google.com/file/d/10r_oUv_fZXQ4jUVXQC-4UnMdaneR3TD5/view
- ICD-11: https://icd.who.int/en
- Allen Frances. Terug naar normaal. 2013. Nieuwezijds B.V.
- Michel Foucault. Folie et Déraison: Histoire de la folie à l’âge classique. 1961.
Merel
- Lewis Carroll. Alice in Wonderland. 1865.
- Kasey Deems (2017) ““We’re All Mad Here”: Mental Illness as Social Disruption in Alice’s Adventures in Wonderland,” SUURJ: Seattle University Undergraduate Research Journal: Vol. 1 , Article 13. https://scholarworks.seattleu.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1006&context=suurj
- Edgar Allan Poe. “The Tell-Tale Heart.” 1843. Meesterlijk voorgelezen door Christopher Lee: https://www.youtube.com/watch?v=Z_utA6j3Oc8
Heleen
- Mike Boddé. De Pil. 2010. Libris.
Wessel
- Wouter Kusters. Filosofie van de Waanzin. 2014. Lemniscaat.
- Alex Avila. “TikTok Gave Me Autism: the Politics of Self-Diagnosis.” 2023. https://www.youtube.com/watch?v=x4ieMzbXiRA
Spotify: https://open.spotify.com/episode/2aWtdkTCfr4eYPUBw42EOX?si=35eb15938901497d
YouTube: https://youtu.be/N-qZjEuhmGU
Of op Apple Podcasts.
Herwaarns Podcast 21 – Keuzestress
Na aflevering 20 over “Informed Consent”, vervolgen we onze dubbelaflevering over keuzes met deze aflevering over keuzestress – de angst, verlamming, druk en ongemakkelijkheid die kan otnstaan als iemand een keuze moet maken. Deze gevoelens kunnen ontstaan bij te weinig mogelijkheden of een moeilijke beslissing, maar wij concentreren ons op een te veel aan opties bij een keuze. Er is in moderne Nederlandse samenleving op veel gebieden zoveel mogelijk dat keuzestress kan worden ervaren bij het kiezen van producten, smaken en kleuren, maar ook bij het beslissen over een studie, beroep of levenspad. Vrijheid van keuze is een goed, maar kan ook beklemmend zijn. Immers: je het verkeerde kiezen en dus bent daarmee zelf verantwoordelijk voor de consequenties van je keuzes. Keuzestress wordt bijvoorbeeld besproken in boeken als Het Dertigersdilemma van Nienke Wijnants en andere zelfhulpboeken die proberen hulp te bieden bij het vinden van de juist keuze.
Verwante psychologische verschijnselen zoals de Fear Of Missing Out (FOMO) en het idee dat beperkingen creativiteit opleveren zijn ook verbonden met een overdadigheid aan keuzes. Is er een optimale hoeveelheid keuzes? Zijn keuzes inherent goed? Hoe moeten mensen omgaan met een grote hoeveelheid mogelijkheden?
Te gast is Michaël, docent biologie.
Verwijzingen
Intro
- Het Dertigersdilemma van Nienke Wijnants
Wessel
- Aldous Huxley. Brave New World. HarperCollins, 1932. Everyman’s Library, 2013.
Merel
- Jantine Jongebloed. “Keuzestress – zo wordt kiezen eenvoudiger.” Flow, 2023.
- Roald Dahl. Charlie and the Chocolate Factory. George Allen & Unwin, 1964.
- Thomas Hardy. Far From the Madding Crowd. Cornhill Magazine, 1874.
- Margaret Lobenstine. The Renaissance Soul. Experiment, 2013.
- Bente van de Wouw, tobehonest, @tobehonestnl
Michaël
- Spinvis en Layla. “Je Kan Alles.” Excelsion Recordings, Spinvis 2018.
Overige verwijzingen
- De Pyramide van Maslow: https://en.wikipedia.org/wiki/Maslow’s_hierarchy_of_needs
Herwaarns Podcast 20 – Informed Consent
“Informed Consent”, een combinatie van de informatieplicht en het toestemmingsvereiste die binnen de medische zorg gelden, is een essentieel onderdeel van zowel de juridische als medische voorschriften voor artsen. Zoals De Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot Bevordering van de Geneeskunst (KNMG) schrijft: “zonder toestemming is er immers sprake van een ongeoorloofde inbreuk op de integriteit van een patiënt.” Die toestemming vereist de nodige informatie – tegelijkertijd zijn patiënten natuurlijk geen experts en kunnen ze informatie dus ook verkeerd interpreteren. Hoeveel moet een patiënt weten om in te kunnen stemmen?
Buiten het medische kader gelden vergelijkbare vragen binnen bijvoorbeeld een ethische en politieke context. Hoeveel moet een werknemer of stemmer bijvoorbeeld weten om akkoord te kunnen gaan met een voorstel dat risico’s met zich meebrengt voor natuur of maatschappij?
Dit is de eerste van een dubbelaflevering over keuze. Aflevering 21 zal gaan over keuzestress.
Te gast is Luc, eerstehulp arts in opleiding.
www.herwaarns.nl
Verwijzingen
Intro
- KNMG. “Informed Consent”. 22 april 2022. https://www.knmg.nl/advies-richtlijnen/dossiers/informed-consent
Luc
- De stethoscoop van Luc
- Kazuo Ishiguro. Klara and the Sun. Faber and Faber, 2021.
- De Eed van Hippocates: https://nl.wikipedia.org/wiki/Eed_van_Hippocrates
Merel
- J. K. Rowling. Harry Potter and the Deathly Hallows. Bloomsbury, 2007.
Overige verwijzingen
- Onderzoek: patienten vertrouwen mensen met stethoscoop
- Onderzoek onderzoek stofzuiger
- Risicopercentages
- Eliezer Yudkowsky. Harry Potter and the Methods of Rationality. https://hpmor.com/ (De sorteerhoedepside is in hoofdstukken 9 en 10)
- Existentialisme: Jean-Paul Sartre en Ambert Camus. Een begin: https://nl.wikipedia.org/wiki/Existentialisme
Spotify: https://open.spotify.com/episode/4RAUVlEdS4ilzwAzb2KAkF?si=273b5bda5c10421e
Herwaarns Podcast 19 – De Traditie van Grammaticaonderwijs
Als iemand een taal wil leren, worden ze onderwezen in vocabulaire, zinsnedes en grammatica. Dit is al eeuwen hoe taalonderwijs werkt, maar toch heeft grammatica de reputatie om saai en droog te zijn. Het leren van de regels van een taal is dan ook een “heet hangijzer” volgens Sebastiaan Dönszelmann en anderen in het Handboek Vreemde Talendidactiek: is het nuttig om mensen de onderliggende structuren van taal te willen laten begrijpen als het uiteindelijk gaat om communicatie?
Met een verschuiving van taal leren via DuoLingo of communiceren via Google Translate en ChatGPT is het inzicht in taalstructuur niet essentieel voor het communiceren. Op veel Europese scholen wordt ook steeds meer onderwezen en getoetst met het Europees Referentiekader, dat taalvaardigheid vat in “can-do statements”, niet in grammaticale regels. Moet de hardnekkige traditie van grammaticaonderwijs worden verbannen naar academische taalstudies of kan grammaticaonderwijs blijven bijdragen aan algemeen taalonderwijs, bijvoorbeeld in een andere vorm?
Te gast is Martina, docent klassieke talen. Ze spreekt Latijn, Grieks, Nederlands, Perzisch en Duits. Ze heeft grammatica bijna helemaal losgelaten in haar onderwijs.
Verwijzingen
Intro
- Dönszelmann, van Beuningen, Kaal en de Graaff. Handboek Vreemde Talendidactiek. 2020. Coutinho, Bussum. 2e editie, 2021.
- Het Europees Referentie Kader: www.erk.nl
- De Sapir-Whorfhypothese https://nl.wikipedia.org/wiki/Sapir-Whorfhypothese
- Garden Path theorie: https://en.wikipedia.org/wiki/Garden-path_sentence
Wessel
- Ted Chiang. “The Story of Your Life.” 1998. Story of Your Life and Others, 2002.
- https://en.wikipedia.org/wiki/Four_stages_of_competence
Merel
- Diana Galbon. Outlander. 1991. (En de rest van de serie).
- Stepping Stones. Noordhoff. 7e editie, 2021.
Martina
- Stephen Krashen’s werk. https://www.sdkrashen.com/
- Hans Ørberg. Lingua Latina per se Illustrata.
- Bill van Patten’s werk. https://www.billvanpatten.net/
- Alexander Veronensis – discere legere novum sermonem est sicut mingere.
- Keith Toda. https://todallycomprehensiblelatin.blogspot.com/
- Mohamadreza Shams. Qesehai-e Hasani.
Andere verwijzingen
- Noam Chomsky – Universal Grammar. https://en.wikipedia.org/wiki/Universal_grammar
- Aleph with Beth – aflevering 1: Hebrew – First Words. https://youtu.be/y640-FIpxQs
- En een bonuslink: addisco.nl van Casper Porton en zijn vrouw Cerianne, waar Martina al haar Latijn heeft geleerd en Krashen heeft leren kennen.
YouTube: https://youtu.be/jskJCUxrRws
Spotify: https://open.spotify.com/episode/4rahAJb4uRH1S0FLIbCBMJ?si=ab971f2af4d64dc3
Herwaarns Podcast 18 – De Noorse Cultuur
De Noorse mythologie en cultuur zijn een onaflatende bron van inspiratie. Goden en vikingen bevolken strips, films, computerspellen, series, metalmuziek en allerhande andere verhalen. Vandaag onderzoeken we voorbeelden van de Noorse cultuur in de moderne cultuur.
De meeste kennis over de Noorse cultuur komt uit de archeologie en de sages, mythes en legenden uit de orale cultuur, latere opgeschreven en gebundeld door IJslandse schrijvers in de vorm van twee collecties, de proza en poëtische Edda.
Aan de hand van onze gedachten uit aflevering 16 over Moderne Hervertellingen, waarin we onderzochten wat een hervertelling onthult over de oorspronkelijke tekst, schrijver en context, maar ook over de nieuwe tekst, schrijver en context, verkennen we de invloed van de Noorse cultuur in de onze.
Te gast is Luuk, docent Engels en Tolkienfanaat.
Verwijzingen
Intro
- De Edda – https://nl.wikipedia.org/wiki/Edda. De genoemde vertaling is van Lee M. Hollander. University of Texas, 1962.
Merel
- The Last Kingdom. Stephen Butchard (bewerking). BBC en Netflix, 2015-2022.
- Bernard Cornwell. The Saxon Stories. HarperCollins, 2004. (Met hier de Goodreads- recensies: https://www.goodreads.com/book/show/68527.The_Last_Kingdom)
- Neil Price. The Children of Ash and Elm: a History of the Viking. Basic books, 2020.
- De rooftocht op Lindisfarne: https://nl.wikipedia.org/wiki/Lindisfarne
Luuk
- J. R. R. Tolkien. The Silmarillion. Bewerkt door Christopher Tolien. George Allen & Unwin. 1977.
- Beowulf. (Auteur onbekend)
- Battle of Maldon. (auteur onbekend) Zie bijvoorbeeld: https://oldenglishpoetry.camden.rutgers.edu/battle-of-maldon/
- J. R. R. Tolkien – “Beowulf: The Monsters and the Critics” en “The Death of Beorthnoth” (over “ofermod”.
Wessel
- The Sandman (vooral volume 4, Season of Mists en volume 9, The Kindly Ones). Neil Gaiman met Jones, Jones III, Dringenberg, Wagner, Russell, Pratt, Giordano en nog meer.
- Thor in de Stan Lee comics: https://en.wikipedia.org/wiki/Thor_(Marvel_Comics)
Andere verwijzingen
- De Völuspá. Zie https://en.wikipedia.org/wiki/V%C3%B6lusp%C3%A1
- Onbehaarde Apen podcast. “Hoe wreed waren de Vikingen echt?” NRC. 20 mei 2020. https://www.nrc.nl/nieuws/2020/05/20/hoe-wreed-waren-de-vikingen-echt-a4000351
- Neil Gaiman en Terry Pratchett. Good Omens. Gollancz/Workman, 1990.
- Neil Gaiman. American Gods. William Morrow, 2001.
- God of War-serie. Santa Monica Studio, Ready at Dawn en Javaground/SOE-LA. Sony. 2005-2022.
- Ragnarok. Netflix. 2020-nu.
- Pirate Metal: zie bijvoorbeeld Alestorm.
- Viking Metal: zie bijvoorbeeld Amon Amarth.
Spotify: https://open.spotify.com/episode/04LAIs5Zyripdvn6R693bp?si=08G0EqIIQpCmEYWExlIDtA
YouTube: https://youtu.be/HRHTnND9-ik
Herwaarns Podcast 17 – De Wijsheid van het Ecosysteem
Het idee dat er wijsheid schuilt in de natuur is eeuwenoud en heeft al vele vormen gekend, van natuurgeesten en goden tot taoïsme en hekserij. In de afgelopen eeuw is er ook steeds meer wetenschappelijk onderzoek gekomen naar bewustzijn en intelligentie van planten, dieren en de ecosystemen waar ze in leven. De nog steeds omstreden Gaia-hypothese van James Lovelock en Lynn Margulis stelt dat de Aarde één groot netwerk van organische en non-organische systemen is dat elkaar beïnvloed om een leefbare balans te behouden. Het concept van ecosystemen die een balans vinden is inmiddels een beproefd en essentieel onderdeel van natuurbehoud en het tegengaan van klimaatverandering en effecten daarvan, uiteenlopend van het verwilderen van natuurgebieden, het herintroduceren van apex predatoren en het ruimte maken voor het buiten de oevers treden van rivieren. Er is zelfs onderzoek, onder andere door Suzanne Simard, dat laat zien dat bomen en fungi door middel van chemische verbindingen voedingstoffen uitwisselen en zo een sterker gedeeld leefsysteem creëren.
Wat kunnen mensen leren van deze natuurlijke balans? Hoe verhoudt menselijke wijsheid zich tot die van overig leven? Kunnen we de inzichten van de natuur gebruiken of is dat een te menselijke gedachte?
Te gast is Annika, historica en wijsgerige, net als in aflevering 1 over burgerschap.
We bouwen voort op aflevering 15, over antropocentrisme.
Spotify, YouTube: https://youtu.be/gB24eAEgu6w, Google Podcasts: link,
Verwijzingen
Intro
- Infinite Monkey Cage – Wood Wide Web, met Suzanne Simard: https://open.spotify.com/episode/0pcz3hGHR6yrcFvROeg4kf
- De gaia-hypothese door John Lovelock en Lynn Margulis.
Merel
- The Biggest Little Farm. 2018. Regie: John Chester. Zie ook: https://www.biggestlittlefarmmovie.com/
- The Salt of the Earth. 2014. Regie: Sebastiao Salgado.
Wessel
- Saga of the Swamp Thing, 20-24.Alan Moore, Dan Day, John Totleben, Rick Veich, Stephen Bissette. 1984.
- The Swamp Thing. Len Wein. 1971.
Annika
- Neil Philip. Mythen & Sagen. Illustraties door Milesh Mistry. 1996.
Andere verwijzingen
- Luuk en Gijs. “Bomen zijn relaxed.”
- Peter Wohlleben. Het Verborgen Leven van Bomen. 2016.
Herwaarns Podcast 16 – Moderne Hervertellingen
Zolang er al verhalen zijn, worden ze herverteld, bewerkt en aangepast. Met elk nieuw medium worden oude verhalen opnieuw verteld en met elke nieuwe cultuur worden verhalen vertaald en aangepast.
Toch is de hedendaagse populaire cultuur nadrukkelijk een plek van hervertellen: prequels, sequels, franchises, de musical, de film, de serie, de reboot en cinematic universes – er is een hervertellingsindustrie ontstaan die herkauwt en bepaalt welke versies van de verhalen in de canon passen en die vrije bewerkingen met copyrightclaims bedreigt. Omdat vermaak een industrie is en industrie grote investeringen en grote wisten nodig heeft, zijn hervertellingen een veilige keuze die niettemin volledig ingedekt moet worden, betoogt Lindsay Ellis, video-essayiste en schrijfster. Films zijn vaak te duur om te falen, dus worden er oude publiekslievelingen van stal gehaald en in een markt gezet, afgestemd op een rendabele doelgroep.
Zijn hervertellingen in essentie altijd heroriëntaties op een ander publiek? Zouden we meer nieuwe verhalen moeten hebben, bijvoorbeeld met diversiteitsquota’s, of is trouw blijven aan de fundamentele verhalen van onze cultuur juist belangrijk? Hoe blijven oude verhalen domineren, ook al zijn ze soms problematisch?
Te gast is Lieke, mediëvist, net als in aflevering 4 over de vrouwelijke held en aflevering 11 over de Female Gaze.
Verwijzingen
Intro
- Lindsay Ellis. “That Time Disney Remade Beauty and the Beast.” 2018. https://www.youtube.com/watch?v=vpUx9DnQUkA. Timestamp: 33:34.
Merel
- Julia Quinn – The Duke and I [Bridgerton #1] (2000)
Jane Austen – Pride and Prejudice (1813) - Bridgerton (s1+2) – Netflix series (Shonda Rhimes; dir. Chris van Dusen) (2020-)
—
- Incomplete lijst van literaire adaptaties van Pride & Prejudice: https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_literary_adaptations_of_Pride_and_Prejudice
- het genre Regency Romance: https://en.wikipedia.org/wiki/Regency_romance
- het genre novel of manners: https://en.wikipedia.org/wiki/Novel_of_manners
- Karolina Zebrowska – Bridgerton Costumes Are A Historical Mess, But They Kinda Work (YouTube) : https://www.youtube.com/watch?v=d3e8d9nErUk
- Abby Cox – Costuming in Historical Fantasy vs Historical Accuracy in Movies & TV / Bridgerton Costumes (YouTube): https://www.youtube.com/watch?v=fYuGg9CEY5Y
- interview met Shonda Rhimes (Harper’s Bazaar): https://www.harpersbazaar.com/uk/culture/entertainment/a39672361/shonda-rhimes-advice-creating-tv-empire [geciteerde zit in het interview (de video)]
- citaat Chris van Dusen: https://www.heart.co.uk/showbiz/tv-movies/is-bridgertons-true-story-family-real/
- Reclaiming Jane Pod:
- How Many Black People Were in the Regency Aristocracy, Anyway? https://reclaimingjanepod.com/blog/how-many-black-people-were-in-the-regency-aristocracy-anyway
- Sense and Sensibility 11-15: Race and Regency https://reclaimingjanepod.com/episodes/sense-and-sensibility-11-15-race-and-regency
Wessel
- Scott Pilgrim vs the World. 2010. Dir. Edgar Wright. Script: Edgar Wright en Michael Bacall.
- Scott Pilgrim strips. Bryan Lee O’Malley. 2004-2010. Oni Press.
- “Scott Pilgrim vs. The World Reunion Table Read.” Entertainment Weekly. 20-7-2020. https://www.youtube.com/watch?v=DKqKLnsmoK4
Lieke
- Sir Gawain and the Green Knight. Auteur onbekend.
- The Green Knight. 2021. Dir. David Lowery.
Andere verwijzingen
- Herwaarns podcast 9 – Historiografie en fictie. 2020. http://www.herwaarns.nl/podcast/herwaarns-09-historiografie-en-fictie/
- Russell Hoban. Riddley Walker. 1980. Jonathan Cape.
Helaas niet gebruikte bronnen
- “The End of Rainbow Capitalism.” Are They Gay? https://youtu.be/5xQVFYWvd3o
Hij maakt een analyse over Our Flag Means Death en betoogt dat het laat zien dat veel “queer media” voortkomt uit wat hij “instrumentele actie” noemt, gericht op een specifiek maatschappelijk doel, vaak winst (bij ons dus studio’s, markt). Daarom herkennen veel LGBTQ+ mensen zich er niet in. In plaats daarvan zouden werken moeten voortkomen uit communicatieve actie, een bron van cultuur en gemeenschap waarbij mensen onderling dingen leren begrijpen en ervaren (bij ons schrijvers en expressieve uitingen). Grappig hoe dit vanuit een heel andere hoek ook praat over het probleem van verhalen met een efficiënt doel, niet het uiten van een consensus of idee. Ik had zeker deze termen gebruikt als ik de video twee dagen eerder had gezien.