Category: Podcast

Merel en Wessel maken een podcast waarin we samen met gasten een maatschappelijk relevant thema bespreken aan de hand van een cultureel object naar keuze. Via deze tekst, film, muziek of ander element van cultuur proberen we het thema beter te begrijpen vanuit ieders eigen achtergrond en expertise.

Categories
Podcast

Herwaarns Podcast 18 – De Noorse Cultuur

De Noorse mythologie en cultuur zijn een onaflatende bron van inspiratie. Goden en vikingen bevolken strips, films, computerspellen, series, metalmuziek en allerhande andere verhalen. Vandaag onderzoeken we voorbeelden van de Noorse cultuur in de moderne cultuur.

De meeste kennis over de Noorse cultuur komt uit de archeologie en de sages, mythes en legenden uit de orale cultuur, latere opgeschreven en gebundeld door IJslandse schrijvers in de vorm van twee collecties, de proza en poëtische Edda.

Aan de hand van onze gedachten uit aflevering 16 over Moderne Hervertellingen, waarin we onderzochten wat een hervertelling onthult over de oorspronkelijke tekst, schrijver en context, maar ook over de nieuwe tekst, schrijver en context, verkennen we de invloed van de Noorse cultuur in de onze.

Te gast is Luuk, docent Engels en Tolkienfanaat.

Verwijzingen

Intro

Merel

Luuk

  • J. R. R. Tolkien. The Silmarillion. Bewerkt door Christopher Tolien. George Allen & Unwin. 1977.
  • Beowulf. (Auteur onbekend)
  • Battle of Maldon. (auteur onbekend) Zie bijvoorbeeld: https://oldenglishpoetry.camden.rutgers.edu/battle-of-maldon/
  • J. R. R. Tolkien – “Beowulf: The Monsters and the Critics” en “The Death of Beorthnoth” (over “ofermod”.

Wessel

  • The Sandman (vooral volume 4, Season of Mists en volume 9, The Kindly Ones). Neil Gaiman met Jones, Jones III, Dringenberg, Wagner, Russell, Pratt, Giordano en nog meer.
  • Thor in de Stan Lee comics: https://en.wikipedia.org/wiki/Thor_(Marvel_Comics)

Andere verwijzingen

Spotify: https://open.spotify.com/episode/04LAIs5Zyripdvn6R693bp?si=08G0EqIIQpCmEYWExlIDtA

YouTube: https://youtu.be/BHCPPw9AK3Y

Google Podcasts: https://podcasts.google.com/feed/aHR0cDovL3d3dy5oZXJ3YWFybnMubmwvZmVlZC9wb2RjYXN0Lw/episode/aHR0cDovL3d3dy5oZXJ3YWFybnMubmwvP3A9MTE4OQ?sa=X&ved=0CAUQkfYCahcKEwjAwoX9qvr8AhUAAAAAHQAAAAAQLA

Podcast: Play in new window | Download

Subscribe: RSS | More

Categories
Podcast

Herwaarns Podcast 17 – De Wijsheid van het Ecosysteem

Het idee dat er wijsheid schuilt in de natuur is eeuwenoud en heeft al vele vormen gekend, van natuurgeesten en goden tot taoïsme en hekserij. In de afgelopen eeuw is er ook steeds meer wetenschappelijk onderzoek gekomen naar bewustzijn en intelligentie van planten, dieren en de ecosystemen waar ze in leven. De nog steeds omstreden Gaia-hypothese van James Lovelock en Lynn Margulis stelt dat de Aarde één groot netwerk van organische en non-organische systemen is dat elkaar beïnvloed om een leefbare balans te behouden. Het concept van ecosystemen die een balans vinden is inmiddels een beproefd en essentieel onderdeel van natuurbehoud en het tegengaan van klimaatverandering en effecten daarvan, uiteenlopend van het verwilderen van natuurgebieden, het herintroduceren van apex predatoren en het ruimte maken voor het buiten de oevers treden van rivieren. Er is zelfs onderzoek, onder andere door Suzanne Simard, dat laat zien dat bomen en fungi door middel van chemische verbindingen voedingstoffen uitwisselen en zo een sterker gedeeld leefsysteem creëren.

Wat kunnen mensen leren van deze natuurlijke balans? Hoe verhoudt menselijke wijsheid zich tot die van overig leven? Kunnen we de inzichten van de natuur gebruiken of is dat een te menselijke gedachte?

Te gast is Annika, historica en wijsgerige, net als in aflevering 1 over burgerschap.

We bouwen voort op aflevering 15, over antropocentrisme.

Spotify, YouTube: https://youtu.be/gB24eAEgu6w, Google Podcasts: link,

Verwijzingen

Intro

Merel

Wessel

  • Saga of the Swamp Thing, 20-24.Alan Moore, Dan Day, John Totleben, Rick Veich, Stephen Bissette. 1984.
  • The Swamp Thing. Len Wein. 1971.

Annika

  • Neil Philip. Mythen & Sagen. Illustraties door Milesh Mistry. 1996.

Andere verwijzingen

  • Luuk en Gijs. “Bomen zijn relaxed.”
  • Peter Wohlleben. Het Verborgen Leven van Bomen. 2016.

Podcast: Play in new window | Download

Subscribe: RSS | More

Categories
Podcast

Herwaarns Podcast 16 – Moderne Hervertellingen

Zolang er al verhalen zijn, worden ze herverteld, bewerkt en aangepast. Met elk nieuw medium worden oude verhalen opnieuw verteld en met elke nieuwe cultuur worden verhalen vertaald en aangepast.

Toch is de hedendaagse populaire cultuur nadrukkelijk een plek van hervertellen: prequels, sequels, franchises, de musical, de film, de serie, de reboot en cinematic universes – er is een hervertellingsindustrie ontstaan die herkauwt en bepaalt welke versies van de verhalen in de canon passen en die vrije bewerkingen met copyrightclaims bedreigt. Omdat vermaak een industrie is en industrie grote investeringen en grote wisten nodig heeft, zijn hervertellingen een veilige keuze die niettemin volledig ingedekt moet worden, betoogt Lindsay Ellis, video-essayiste en schrijfster. Films zijn vaak te duur om te falen, dus worden er oude publiekslievelingen van stal gehaald en in een markt gezet, afgestemd op een rendabele doelgroep.

Zijn hervertellingen in essentie altijd heroriëntaties op een ander publiek? Zouden we meer nieuwe verhalen moeten hebben, bijvoorbeeld met diversiteitsquota’s, of is trouw blijven aan de fundamentele verhalen van onze cultuur juist belangrijk? Hoe blijven oude verhalen domineren, ook al zijn ze soms problematisch?

Te gast is Lieke, mediëvist, net als in aflevering 4 over de vrouwelijke held en aflevering 11 over de Female Gaze.

Verwijzingen

Intro

Merel

  • Julia Quinn – The Duke and I [Bridgerton #1] (2000)
    Jane Austen – Pride and Prejudice (1813)
  • Bridgerton (s1+2) – Netflix series (Shonda Rhimes; dir. Chris van Dusen) (2020-)

—

Wessel

  • Scott Pilgrim vs the World. 2010. Dir. Edgar Wright. Script: Edgar Wright en Michael Bacall.
  • Scott Pilgrim strips. Bryan Lee O’Malley. 2004-2010. Oni Press.
  • “Scott Pilgrim vs. The World Reunion Table Read.” Entertainment Weekly. 20-7-2020.  https://www.youtube.com/watch?v=DKqKLnsmoK4

Lieke

  • Sir Gawain and the Green Knight. Auteur onbekend.
  • The Green Knight. 2021. Dir. David Lowery.

Andere verwijzingen

Helaas niet gebruikte bronnen

Hij maakt een analyse over Our Flag Means Death en betoogt dat het laat zien dat veel “queer media” voortkomt uit wat hij “instrumentele actie” noemt, gericht op een specifiek maatschappelijk doel, vaak winst (bij ons dus studio’s, markt). Daarom herkennen veel LGBTQ+ mensen zich er niet in. In plaats daarvan zouden werken moeten voortkomen uit communicatieve actie, een bron van cultuur en gemeenschap waarbij mensen onderling dingen leren begrijpen en ervaren (bij ons schrijvers en expressieve uitingen). Grappig hoe dit vanuit een heel andere hoek ook praat over het probleem van verhalen met een efficiënt doel, niet het uiten van een consensus of idee. Ik had zeker deze termen gebruikt als ik de video twee dagen eerder had gezien.

Podcast: Play in new window | Download

Subscribe: RSS | More

Categories
Podcast Uncategorized

Herwaarns podcast 15 – Antropocentrisme

De mens leeft op Aarde. De mens vormt de wereld naar believen. De mens maakt problemen en de mens lost ze weer op. De mens is het middelpunt van al onze gedachtegang. Hier worden echter steeds vaker vragen bij gesteld. Er is een verschuiving van de mens als centraal naar de mens als onderdeel van het systeem waarin alles leeft. Problemen als de pandemie en klimaatverandering overstijgen niet alleen het niveau van individueel voorstellingsvermogen, maar ook menselijke controle. Ondertussen vervalt ook steeds meer het beeld dat mensen uniek in staat zijn tot bijvoorbeeld taal, empathie en zelfbewustzijn. Waarom staat de mens nog steeds centraal in ons wereldbeeld? Is het tijd om de mens van hun voetstuk te halen?

Te gast zijn Renske, historica en classica (net als in afleveringen 6 en 9) en Merel, student literatuurwetenschappen in Utrecht. Ze schrijft op het oment haar scriptie over de perceptie van boerderijdieren in Nederlandse literatuur.

Verwijzingen

Merel

  • Agamben, Giorgio. “Anthopological Machine.” The Open: Man and Animal, Stanford University Press, 2002.  

Wessel

Renske

  • Rowling, J. K. Fantastic Beasts and Where to Find Them. Bloomsbury,2001.
  • Fantastic Beasts and Where to Find Them. Dir. David Yates. 2016.

Merel

  • Proulx, Annie. Barkskins. Charles Scribner’s Sons, 2016.

Overige verwijzingen:

YouTube:

Spotify:

Podcast: Play in new window | Download

Subscribe: RSS | More

Categories
Podcast

Herwaarns emotieserie 06 – Nostalgie

Nostalgie is het verlangen naar een onbestaand verleden. 2020 is voor veel mensen een uitstekende gelegenheid gebleken om met nostalgie terug te kijken naar het verleden, toen alles nog beter was en we vrij waren. Wat hebben Merel en Wessel daarover te zeggen aan de hand van Watchmen en Little Women?

Wessel

Linday Ellis. “Stranger Things, IT and the Upside Down of Nostalgia.” 4 Dec 2017. https://www.youtube.com/watch?v=Radg-Kn0jLs

Marc Le Sueur – “Anatomy of Nostalgia Films.” Journal of Popular Film Volume 6.2, 1977. 106,

Svetlana Boym – “Nostalgia.” Atlas of Transformation. http://monumenttotransformation.org/atlas-of-transformation/html/n/nostalgia/nostalgia-svetlana-boym.html

Alan Moore, Dave Gibbons en John Higgins. Watchmen. 1986-1987.

Watchmen. 2009. Regie: Zack Snyder. Intro: https://youtu.be/h24D87SqaLQ

The Incredibles. 2004. Regie: Brad Bird.

Roelof ten Napel – Sonnet XXI. In het Vlees. 2020.

Merel

Little Women (2019), dir. Greta Gerwig.
Little Women (1994), dir. Gillian Armstrong.

Louisa May Alcott – Little Women (1868-1869)
Be Kind Rewind – Comparing Every Version of Little Women: https://www.youtube.com/watch?v=nJGZoecSmrA

Micarah Tewers – Why The Costumes of Little Women Did NOT Deserve an Oscar: https://www.youtube.com/watch?v=_sBqqERMblo

Podcast: Play in new window | Download

Subscribe: RSS | More

Categories
Podcast

Herwaarns podcast 13 – Lingua Franca

Lingua franca is een concept dat wordt gebruikt om een taal aan de duiden waarmee mensen die niet dezelfde taal spreken toch met elkaar kunnen communiceren. Er zijn historische voorbeelden zoals Latijn uit de middeleeuwen en de Verlichting, maar ook ideologische pogingen om een neutrale, eenvoudig te leren taal te ontwerpen voor iedereen, zoals het Esperanto. Tegenwoordig zien veel mensen Engels als de lingua franca, maar is het wel wenselijk om één dominante taal te hebben, zeker als die vaak is opgelegd in een koloniaal verleden? Wie bepaalt er dan welke taal gebruikt wordt en wanneer die taal correct gebruikt wordt?

Te gast is Willemijn, kunsthistorica en docent Nederlands aan anderstaligen.

Zoals altijd te beluisteren op Spotify en YouTube.

Verwijzingen

Merel

Willemijn

  • Language. Vanja Rukavina. Het Nationale Theater in coproductie met Zaal 4A. 2020.

Wessel

  • Christopher Paolini – Eragon.
  • Ursula K. Guinn – Earthsea.
  • Patrick Rothfuss – The Name of the Wind.
  • Zie ook: Warcraft, demonen en duivelsverhalen en I Know Your True Name op TVtropes.

Overige verwijzingen

Podcast: Play in new window | Download

Subscribe: RSS | More

Categories
Podcast

Herwaarns Podcast 14 – Het Goddelijke Lichaam

Misschien is het grootste compliment over een lichaam dat het goddelijk is. Een jonge god, een goddelijke schoonheid. Dit verwijst impliciet naar de polytheïstische pantheons van het oude Griekenland, Rome of de Noren, bijvoorbeeld. Deze goden leken op mensen, maar waren geïdealiseerd: onsterfelijk, krachtig en betoverend.

Toch wordt het goddelijk al snel als spiritueel of transcendent gezien, omdat het onze materiële wereld overstijgt. Het goddelijke staat daarmee buiten onze alledaagse wereld, onbereikbaar en onaanraakbaar. In deze aflevering onderzoeken we de tegenstrijdigheid van lichamelijkheid en perfectie in het goddelijke lichaam.

Te gast is Glyn, classicus bezig met een proefschrift over de geschiedenis van de perceptie van de huid (net als in aflevering 6).

Verwijzingen

Glyn

  • Leochares (misschien?) – Diane De Versailles. https://www.louvre.fr/en/oeuvre-notices/artemis-doe
  • Helen King. “Bound to Bleed: Artemis and Greek Women.” 1983. In: A. Cameron en A. Kuhrt (eds.) Images of Women in Antiquity, London, 109-127.
  • Pausanias – Paus. 8.23.6-7.

Merel

  • Andhurati Roy – The God of Small Things. IndiaInk. 1997.
  • The Laws of Manu.

Wessel

  • James K. Morrow – Towing Jehovah. Harcourt Brace. 1994.

Spotify: https://open.spotify.com/episode/612LNjBj3zxb0ZrWBGOP1m?si=QikZyt18RQq9Tx2k07TAew

YouTube: https://youtu.be/1oNeBN1EE6Y

Podcast: Play in new window | Download

Subscribe: RSS | More

Categories
Podcast

Herwaarns Podcast 12 – Kan technologie kunst maken?

Kunst is volgens de meeste definities iets unieks voor mensen. Het is het maken van iets moois, schokkends of betekenisvols, een expressie van iets van binnen. Het is een middel om te kunnen communiceren met andere mensen, die het kunnen interpreteren, voelen of beoordelen. Kan technologie ooit kunst maken? Moderne technieken zijn in staat om de werkelijkheid vast te leggen zoals mensen dat niet zouden kunnen en kunstmatige intelligentie kan muziek, teksten en beeld creëren.

Wat zijn de verbanden tussen maken, produceren, scheppen en creëren? Kunnen alleen mensen kunst maken?

Te gast is Liselore, promovendus bij de universiteiten Leiden en Delft. Haar onderzoek gaat over ethische en morele aspecten van 3D-printen in de kunstwereld, zoals het gebruik van AI bij het reproduceren van werken of om verloren werken te maken in de lijn van een artiest.

Ook te vinden op YouTube en Spotify.

Verwijzingen

Intro (twee voorbeelden van scheppende technologie)

– Hier twee voorbeelden van OpenAI projecten die zelfstandig teksten schrijven https://openai.com/blog/better-language-models/ en zelfstandig muziek maken: https://openai.com/blog/jukebox/

Liselore

  • Bob Rob de schilderrobot. Zie https://www.tudelft.nl/en/2019/io/june/paintrobot-bob-rob/ en https://awesome-technologies.de/showcases/paintrobot.
  • Turing test.

Merel

  • Altered Carbon. 2018. Gemaakt door Laeta Kalogridis. Scenario en regie wisselen per aflevering.

Wessel

  • Kurt Vonnegut. “EPICAC.” 1950. Welcome to the Monkey House. 

Overige verwijzingen

  • Actor Network Theory. Latour, B. 2007. Reassembling the Social: An Introduction to Actor-Network-Theory. Clarendon Lectures in Management Studies. OUP Oxford. https://books.google.nl/books?id=7ZGknQEACAAJ.
  • Blade Runner. 1973. Regie: Ridley Scott. Scenario: Hampton Fancher en David Peoples.
  • Blader Runner 2049. 2017. Regie: Denis Villeneuve. Script: Hampton Fancher en Michael Green.
  • Her. 2013. Regie en scenario: Spike Jonze.
  • Poe, Edgar Allen – “Annabel Lee.”
  • Westworld. 2016. Jonathan Nolan en Lisa Joy.
  • Mansoni, Pierre.
  • Facebook begrijpt de eigen algoritmes ook niet meer:

Podcast: Play in new window | Download

Subscribe: RSS | More

Categories
Podcast

Herwaarns podcast 11 – The Female Gaze

De male gaze is een bekend fenomeen in feministische kritiek dat gebruikt wordt om de weergave van vrouwen in film en andere visuele media te analyseren. Het concept is geïntroduceerd door Laura Mulvey in 1975 en wordt nog steeds gebruikt om aan te geven hoe vrouwen worden gereduceerd in visuele media. In deze aflevering onderzoeken we hoe dit concept kan worden omgedraaid tot een vrouwelijke blik en wat daar dan de kenmerken van zouden zijn.

Te gast is Lieke, recentelijk gepromoveerd mediëvist.

Verwijzingen

Intro

– Laura Mulvey (1975). “Visual Pleasure and Narrative Cinema”. Screen 16 (3): 6-18.

– Berger, John. Geciteerd in: https://finallyfeminism101.wordpress.com/2007/08/26/faq-what-is-the-%E2%80%9Cmale-gaze%E2%80%9D/

– Jean-Paul Sartre, L’Être et le néant : Essai d’ontologie phénoménologique, 1943.

Merel

Wessel

  • Virginia Woolf. A Room of One’s Own. 1929.

Lieke

  • Portrait de la jeune fille en feu. (2019). Regie en script Céline Sciamma.

Overige verwijzingen

  • Margaret Atwood – Siren Song. 1974.
  • Pat Barker – The Silence of the Girls. 2018. (Hervertelling van de Iliad vanuit het perspectief vn Briseis))
  • Bechdel test. https://bechdeltest.com/
  • Coca Cola Light reclame: https://www.youtube.com/watch?v=ot9NvIavZIc
  • Carol Ann Duffy – The World’s Wife. 2000. De collectie gedichten waarin vrouwelijke karakters uit de kunstgeschiedenis een stem krijgen.
  • Madeline Miller – Circe. 2018. (Herinterpretatie van Circe bekend uit onder andere de Odyssee)
  • Mythe van Orpheus en Eurydice. https://nl.wikipedia.org/wiki/Orpheus_en_Eurydice
  • Christa Wolf – Cassandra

Ook te vinden op YouTube en Spotify.

Podcast: Play in new window | Download

Subscribe: RSS | More

Categories
Podcast

Herwaarns emotieserie 05 – Verliefdheid

In de vijfde aflevering van de emotie-serie onderzoeken we verliefdheid en heeft Merel ineens een bril op. Zit daar een verband tussen? Is liefde blind?

We hebben besloten de emotieserie door te zetten ook al is de quarantaine opgeheven.  Er zal meer tijd zitten tussen de afleveringen, maar er zijn genoeg emoties om te doorgronden. We hopen dat jullie met ons in gesprek willen gaan over emoties aan de hand van jullie eigen culturele objecten, dus heb je zelf ook emoties en wil je helpen de menselijke gevoelens te bestuderen, bericht ons of neem je eigen analyse op en deel hem met ons!

Verwijzingen:

Merel

– https://nl.wikipedia.org/wiki/Verliefdheid

– Brokeback Mountain. Ang Lee (2005). De eerste ontmoeting: https://youtu.be/XiiKrRmqTOo

Wessel

– Virginia Woolf – Mrs. Dalloway.

– Platonische liefde: https://en.wikipedia.org/wiki/Platonic_love

– Bronnen voor zes, zeven of acht Griekse woorden voor liefde:

— https://californiamaqui.wordpress.com/2014/06/10/the-7-types-of-love/

— https://lonerwolf.com/different-types-of-love/

— https://www.psychologytoday.com/us/blog/hide-and-seek/201606/these-are-the-7-types-love

— https://ayosage.wordpress.com/2012/03/14/the-7-types-of-love-revised/

(Kort genoemd: Othello, Scott Pilgrim vs. the World, Wuthering Heights)

Conclusie

– House of Cards, seizoen 1.

– Tales of the City (2019).

CLICKBAIT TITLE: 7 WAYS TO TALK ABOUT GAYS AND GREEKS

www.herwaarns.nl

Podcast: Play in new window | Download

Subscribe: RSS | More