“Als hij nat werd, werd hij zo groot als een tektonische plaat.”
(“Maar niet gewoon zo groot als een continent.”)
Sabrina van den Brink
Categories
Categories
Herwaarns Podcast 18 – De Noorse Cultuur
De Noorse mythologie en cultuur zijn een onaflatende bron van inspiratie. Goden en vikingen bevolken strips, films, computerspellen, series, metalmuziek en allerhande andere verhalen. Vandaag onderzoeken we voorbeelden van de Noorse cultuur in de moderne cultuur.
De meeste kennis over de Noorse cultuur komt uit de archeologie en de sages, mythes en legenden uit de orale cultuur, latere opgeschreven en gebundeld door IJslandse schrijvers in de vorm van twee collecties, de proza en poëtische Edda.
Aan de hand van onze gedachten uit aflevering 16 over Moderne Hervertellingen, waarin we onderzochten wat een hervertelling onthult over de oorspronkelijke tekst, schrijver en context, maar ook over de nieuwe tekst, schrijver en context, verkennen we de invloed van de Noorse cultuur in de onze.
Te gast is Luuk, docent Engels en Tolkienfanaat.
Verwijzingen
Intro
- De Edda – https://nl.wikipedia.org/wiki/Edda. De genoemde vertaling is van Lee M. Hollander. University of Texas, 1962.
Merel
- The Last Kingdom. Stephen Butchard (bewerking). BBC en Netflix, 2015-2022.
- Bernard Cornwell. The Saxon Stories. HarperCollins, 2004. (Met hier de Goodreads- recensies: https://www.goodreads.com/book/show/68527.The_Last_Kingdom)
- Neil Price. The Children of Ash and Elm: a History of the Viking. Basic books, 2020.
- De rooftocht op Lindisfarne: https://nl.wikipedia.org/wiki/Lindisfarne
Luuk
- J. R. R. Tolkien. The Silmarillion. Bewerkt door Christopher Tolien. George Allen & Unwin. 1977.
- Beowulf. (Auteur onbekend)
- Battle of Maldon. (auteur onbekend) Zie bijvoorbeeld: https://oldenglishpoetry.camden.rutgers.edu/battle-of-maldon/
- J. R. R. Tolkien – “Beowulf: The Monsters and the Critics” en “The Death of Beorthnoth” (over “ofermod”.
Wessel
- The Sandman (vooral volume 4, Season of Mists en volume 9, The Kindly Ones). Neil Gaiman met Jones, Jones III, Dringenberg, Wagner, Russell, Pratt, Giordano en nog meer.
- Thor in de Stan Lee comics: https://en.wikipedia.org/wiki/Thor_(Marvel_Comics)
Andere verwijzingen
- De Völuspá. Zie https://en.wikipedia.org/wiki/V%C3%B6lusp%C3%A1
- Onbehaarde Apen podcast. “Hoe wreed waren de Vikingen echt?” NRC. 20 mei 2020. https://www.nrc.nl/nieuws/2020/05/20/hoe-wreed-waren-de-vikingen-echt-a4000351
- Neil Gaiman en Terry Pratchett. Good Omens. Gollancz/Workman, 1990.
- Neil Gaiman. American Gods. William Morrow, 2001.
- God of War-serie. Santa Monica Studio, Ready at Dawn en Javaground/SOE-LA. Sony. 2005-2022.
- Ragnarok. Netflix. 2020-nu.
- Pirate Metal: zie bijvoorbeeld Alestorm.
- Viking Metal: zie bijvoorbeeld Amon Amarth.
Spotify: https://open.spotify.com/episode/04LAIs5Zyripdvn6R693bp?si=08G0EqIIQpCmEYWExlIDtA
YouTube: https://youtu.be/BHCPPw9AK3Y
Podcast: Play in new window | Download
Categories
Het Beleid Is Purschuim
Het idee dat er wijsheid schuilt in de natuur is eeuwenoud en heeft al vele vormen gekend, van natuurgeesten en goden tot taoïsme en hekserij. In de afgelopen eeuw is er ook steeds meer wetenschappelijk onderzoek gekomen naar bewustzijn en intelligentie van planten, dieren en de ecosystemen waar ze in leven. De nog steeds omstreden Gaia-hypothese van James Lovelock en Lynn Margulis stelt dat de Aarde één groot netwerk van organische en non-organische systemen is dat elkaar beïnvloed om een leefbare balans te behouden. Het concept van ecosystemen die een balans vinden is inmiddels een beproefd en essentieel onderdeel van natuurbehoud en het tegengaan van klimaatverandering en effecten daarvan, uiteenlopend van het verwilderen van natuurgebieden, het herintroduceren van apex predatoren en het ruimte maken voor het buiten de oevers treden van rivieren. Er is zelfs onderzoek, onder andere door Suzanne Simard, dat laat zien dat bomen en fungi door middel van chemische verbindingen voedingstoffen uitwisselen en zo een sterker gedeeld leefsysteem creëren.
Wat kunnen mensen leren van deze natuurlijke balans? Hoe verhoudt menselijke wijsheid zich tot die van overig leven? Kunnen we de inzichten van de natuur gebruiken of is dat een te menselijke gedachte?
Te gast is Annika, historica en wijsgerige, net als in aflevering 1 over burgerschap.
We bouwen voort op aflevering 15, over antropocentrisme.
Spotify, YouTube: https://youtu.be/gB24eAEgu6w, Google Podcasts: link,
Verwijzingen
Intro
- Infinite Monkey Cage – Wood Wide Web, met Suzanne Simard: https://open.spotify.com/episode/0pcz3hGHR6yrcFvROeg4kf
- De gaia-hypothese door John Lovelock en Lynn Margulis.
Merel
- The Biggest Little Farm. 2018. Regie: John Chester. Zie ook: https://www.biggestlittlefarmmovie.com/
- The Salt of the Earth. 2014. Regie: Sebastiao Salgado.
Wessel
- Saga of the Swamp Thing, 20-24.Alan Moore, Dan Day, John Totleben, Rick Veich, Stephen Bissette. 1984.
- The Swamp Thing. Len Wein. 1971.
Annika
- Neil Philip. Mythen & Sagen. Illustraties door Milesh Mistry. 1996.
Andere verwijzingen
- Luuk en Gijs. “Bomen zijn relaxed.”
- Peter Wohlleben. Het Verborgen Leven van Bomen. 2016.
Podcast: Play in new window | Download
Zolang er al verhalen zijn, worden ze herverteld, bewerkt en aangepast. Met elk nieuw medium worden oude verhalen opnieuw verteld en met elke nieuwe cultuur worden verhalen vertaald en aangepast.
Toch is de hedendaagse populaire cultuur nadrukkelijk een plek van hervertellen: prequels, sequels, franchises, de musical, de film, de serie, de reboot en cinematic universes – er is een hervertellingsindustrie ontstaan die herkauwt en bepaalt welke versies van de verhalen in de canon passen en die vrije bewerkingen met copyrightclaims bedreigt. Omdat vermaak een industrie is en industrie grote investeringen en grote wisten nodig heeft, zijn hervertellingen een veilige keuze die niettemin volledig ingedekt moet worden, betoogt Lindsay Ellis, video-essayiste en schrijfster. Films zijn vaak te duur om te falen, dus worden er oude publiekslievelingen van stal gehaald en in een markt gezet, afgestemd op een rendabele doelgroep.
Zijn hervertellingen in essentie altijd heroriëntaties op een ander publiek? Zouden we meer nieuwe verhalen moeten hebben, bijvoorbeeld met diversiteitsquota’s, of is trouw blijven aan de fundamentele verhalen van onze cultuur juist belangrijk? Hoe blijven oude verhalen domineren, ook al zijn ze soms problematisch?
Te gast is Lieke, mediëvist, net als in aflevering 4 over de vrouwelijke held en aflevering 11 over de Female Gaze.
Verwijzingen
Intro
- Lindsay Ellis. “That Time Disney Remade Beauty and the Beast.” 2018. https://www.youtube.com/watch?v=vpUx9DnQUkA. Timestamp: 33:34.
Merel
- Julia Quinn – The Duke and I [Bridgerton #1] (2000)
Jane Austen – Pride and Prejudice (1813) - Bridgerton (s1+2) – Netflix series (Shonda Rhimes; dir. Chris van Dusen) (2020-)
—
- Incomplete lijst van literaire adaptaties van Pride & Prejudice: https://en.wikipedia.org/wiki/List_of_literary_adaptations_of_Pride_and_Prejudice
- het genre Regency Romance: https://en.wikipedia.org/wiki/Regency_romance
- het genre novel of manners: https://en.wikipedia.org/wiki/Novel_of_manners
- Karolina Zebrowska – Bridgerton Costumes Are A Historical Mess, But They Kinda Work (YouTube) : https://www.youtube.com/watch?v=d3e8d9nErUk
- Abby Cox – Costuming in Historical Fantasy vs Historical Accuracy in Movies & TV / Bridgerton Costumes (YouTube): https://www.youtube.com/watch?v=fYuGg9CEY5Y
- interview met Shonda Rhimes (Harper’s Bazaar): https://www.harpersbazaar.com/uk/culture/entertainment/a39672361/shonda-rhimes-advice-creating-tv-empire [geciteerde zit in het interview (de video)]
- citaat Chris van Dusen: https://www.heart.co.uk/showbiz/tv-movies/is-bridgertons-true-story-family-real/
- Reclaiming Jane Pod:
- How Many Black People Were in the Regency Aristocracy, Anyway? https://reclaimingjanepod.com/blog/how-many-black-people-were-in-the-regency-aristocracy-anyway
- Sense and Sensibility 11-15: Race and Regency https://reclaimingjanepod.com/episodes/sense-and-sensibility-11-15-race-and-regency
Wessel
- Scott Pilgrim vs the World. 2010. Dir. Edgar Wright. Script: Edgar Wright en Michael Bacall.
- Scott Pilgrim strips. Bryan Lee O’Malley. 2004-2010. Oni Press.
- “Scott Pilgrim vs. The World Reunion Table Read.” Entertainment Weekly. 20-7-2020. https://www.youtube.com/watch?v=DKqKLnsmoK4
Lieke
- Sir Gawain and the Green Knight. Auteur onbekend.
- The Green Knight. 2021. Dir. David Lowery.
Andere verwijzingen
- Herwaarns podcast 9 – Historiografie en fictie. 2020. http://www.herwaarns.nl/podcast/herwaarns-09-historiografie-en-fictie/
- Russell Hoban. Riddley Walker. 1980. Jonathan Cape.
Helaas niet gebruikte bronnen
- “The End of Rainbow Capitalism.” Are They Gay? https://youtu.be/5xQVFYWvd3o
Hij maakt een analyse over Our Flag Means Death en betoogt dat het laat zien dat veel “queer media” voortkomt uit wat hij “instrumentele actie” noemt, gericht op een specifiek maatschappelijk doel, vaak winst (bij ons dus studio’s, markt). Daarom herkennen veel LGBTQ+ mensen zich er niet in. In plaats daarvan zouden werken moeten voortkomen uit communicatieve actie, een bron van cultuur en gemeenschap waarbij mensen onderling dingen leren begrijpen en ervaren (bij ons schrijvers en expressieve uitingen). Grappig hoe dit vanuit een heel andere hoek ook praat over het probleem van verhalen met een efficiënt doel, niet het uiten van een consensus of idee. Ik had zeker deze termen gebruikt als ik de video twee dagen eerder had gezien.
Podcast: Play in new window | Download
Categories
Water!
Categories
Maak Jou Kapot
De mens leeft op Aarde. De mens vormt de wereld naar believen. De mens maakt problemen en de mens lost ze weer op. De mens is het middelpunt van al onze gedachtegang. Hier worden echter steeds vaker vragen bij gesteld. Er is een verschuiving van de mens als centraal naar de mens als onderdeel van het systeem waarin alles leeft. Problemen als de pandemie en klimaatverandering overstijgen niet alleen het niveau van individueel voorstellingsvermogen, maar ook menselijke controle. Ondertussen vervalt ook steeds meer het beeld dat mensen uniek in staat zijn tot bijvoorbeeld taal, empathie en zelfbewustzijn. Waarom staat de mens nog steeds centraal in ons wereldbeeld? Is het tijd om de mens van hun voetstuk te halen?
Te gast zijn Renske, historica en classica (net als in afleveringen 6 en 9) en Merel, student literatuurwetenschappen in Utrecht. Ze schrijft op het oment haar scriptie over de perceptie van boerderijdieren in Nederlandse literatuur.
Verwijzingen
Merel
- Agamben, Giorgio. “Anthopological Machine.” The Open: Man and Animal, Stanford University Press, 2002.
Wessel
- Valades, Didacus. Rhetorica Christina. 1579. Via Wikipedia commons, https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/b/b5/Great_Chain_of_Being_2.png
- McRae, Calista. “The Great Chain of Being Come Undone”: Linking Blackness and Animal Studies. Environmental Humanities (2022) 14 (1): 202–215. https://doi.org/10.1215/22011919-9481517
- Plotinus, geciteerd in: https://www.britannica.com/topic/Great-Chain-of-Being
- https://web.cn.edu/kwheeler/Tillyard01.html
- Rigato, Emanuele and Alessandro Minelli. “The Great Chain of Being Is Still Here.” Evolution: Education and Outreach volume 6, Article number: 18 (2013)
- Wheeler, L. K. “The Chain of Being: Chaos and Order in the Middle Ages and Renaissance Worldview”. 2002. Via: https://docs.google.com/presentation/d/1f54uQ1earAViwe803m2sxJViC91nXEaVk1YkqXdrZ1Q/htmlpresent?hl=en
- Wheeler, L. L. “The Chain of Being: Tillyard in a Nutshell.” 1998-2017. Bezocht op 24-3-2022. https://web.cn.edu/kwheeler/Tillyard01.html
Renske
- Rowling, J. K. Fantastic Beasts and Where to Find Them. Bloomsbury,2001.
- Fantastic Beasts and Where to Find Them. Dir. David Yates. 2016.
Merel
- Proulx, Annie. Barkskins. Charles Scribner’s Sons, 2016.
Overige verwijzingen:
- Witch, Please! Podcast. http://ohwitchplease.ca/
- Cook, Monte, Jonathan Tweet, Skip Williams. Dungeons and Dragons: Player’s Handbook 3rd edition. Wizards of the Coast. 2000. Voor een kort overzicht van alignment charts, zie bijvoorbeeld: https://dungeonsdragons.fandom.com/wiki/Alignment
YouTube:
Spotify:
Podcast: Play in new window | Download
Categories